Abstract:
این پژوهش کیفی به بازنمایی نقش مادران شهدای مفقود الاثر در فیلمهای شیار 143 و بوسیدن روی ماه پرداخته است. در همین راستا تلاش بر این بوده است با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، دو فیلم مطرح شده تجزیه و تحلیل شوند. نتایج این تحلیل نشان میدهد نقش مادران شهدای مفقودالاثر در دو فیلم شیار 143 و بوسیدن روی ماه را می توان به 5 نقش اصلی (حمایتی، اخلاقی، دینی، عاطفی، آموزشی و سیاسی) تقسیم و طبقه بندی نمود. در حیطه نقش حمایتی مباحثی مانند تامین نیازهای زیستی، حفظ از خطر و مراقبت های پیشگیرانه، در بعد نقش اخلاقی محورهایی مانند هدایت عملی، توجه به موانع رشد، توجه به ارزشهای اعتقادی، در حیطه نقش دینی موضوعاتی مانند ایجاد عادات مذهبی، تمرین مضامین مذهبی- ارزشی، آیین ها و اعتقادات ایرانی-اسلامی، در بعد نقش آموزشی دیدگاههایی مانند علم آموزی و پاسخ دهی درست به سوالات و در مقوله ی نقش سیاسی مباحثی مانند جهت گیری سیاسی و ارزشگذاری به نظام از جمله مولفه ها و حیطه های فرعی حاصل از پژوهش می باشد که در مجموع معرف مولفه های مفهومی نقش مادران شهدای مفقودالاثر در فیلم های مذکور می باشد.
Machine summary:
اگرچه در این زمینه 128 پژوهش هایی مانند عبدالخانی و نصرآبادی (١٣٩٠) با عنوان «بازنمایی نقش زن در سینما (سیاست گذاریهای فرهنگی در سینمای قبل و پس از انقلاب اسلامی)» و یا سلیمانی (١٣٧٨) تحت عنوان «سینمای ایران و نقش زنان در دفاع مقدس » و نیز گلشن خواص (١٣٩٤) با عنوان «بازنمایی زن در سینمای دفاع مقدس دهۀ ٦٠ تا ٨٠» صورت گرفته است ، اما سینمای دفاع مقدس میتواند در این سال هایی که از دوران جنگ فاصلۀ نسبتا طولانیای گرفته ایم به ناگفته های حضور زنان در جبهه ها و پشت جبهه ها بپردازد و نقش تاریخی آنان را در این عرصه ها فراتر از صبر و مقاومت برای بدرقه ، انتظار و تشییع پیکر فرزندان و همسران ببرد.
به همین منظور پژوهش حاضر در تلاش است از منظر جامعه شناسی سینما به بازنمایی نقش مادران شهدای مفقودالاثر در 129 فیلم های شیار ١٤٣ و بوسیدن روی ماه بپردازد و در این راستا به این موضوع خواهد پرداخت که نقش مادران در فیلم های مذکور چگونه بازنمایی شده است ؟ پیشینۀ تحقیق مطالعاتی در خصوص بازنمایی حضور زنان در عرصه های مختلف دفاع مقدس انجام شده است که در این میان میتوان به مقالۀ سلیمانی (١٣٧٨) با عنوان «سینمای ایران و نقش زنان در دفاع مقدس » اشاره کرد که نتایج این پژوهش نشان میدهد که زنان در هشت سال دفاع مقدس ، به جز آنهایی که به عنوان امدادگر و پرستار در بیمارستان های صحرایی حضور داشتند، بیشتر در پشت جبهه ها نقش ایفا کرده اند.