Abstract:
سرمایههای فکری در عصر حاضر جایگاه بسیار مهمی را در راهبری کسب¬و¬کارها به خود اختصاص دادهاند. اندازهگیری این دارایی ارزشمند امکان مدیریت و بهرهبرداری مناسب از آن را دوچندان میکند. از سوی دیگر، میزان اهمیت و نوع سرمایههای فکری راهبردی در صنایع مختلف متفاوت است و این مسئله در کنار پیچیدگیهای شناسایی، دستهبندی و شاخصگذاری منابع ناملموس، اندازهگیری را به مسئلهای غامض و مشکل بدل مینماید. پژوهش حاضر به ارزیابی جایگاه استراتژیک سرمایه فکری و اندازهگیری آن در صنعت بیمه به¬عنوان یکی از صنایع دانش بنیان و رو به رشد در کشور میپردازد. در گام اول با بررسی سبد منابع سازمانی مهم در صنعت بیمه، جایگاه استراتژیک سرمایههای فکری در میان مجموعه منابع مورد ارزیابی قرار میگیرد. به این منظور ابتدا 23 منبع از خلال مرور مبانی نظری و مصاحبه با خبرگان صنعت احصا گردیده و سپس منابع شناسایی شده با¬استفاده از روش منتخب تاپسیس فازی توسط مدیران ارشد بیمه رتبهبندی میشوند. با توجه به اهمیت استراتژیک بالای سرمایههای فکری در صنعت بیمه، در گام دوم تحقیق شاخصها و سنجههای پیشنهادی برای اندازهگیری سرمایه فکری در سه سطح دارایی، سرمایهگذاری و اثر ارائه میگردد. شرکتهای بیمه میتوانند با¬استفاده از این شاخصها اندازهگیری، پایش و توسعه این سرمایه ارزشمند را به¬صورت بهینه تری مدیریت نمایند.
Machine summary:
از سوي ديگر، ميزان اهميت و نوع سرمايه هاي فکري راهبردي در صنايع مختلف متفاوت است و اين مسئله در کنار پيچيدگيهاي شناسايي، دسته بندي و شاخص گذاري منابع ناملموس ، اندازه گيري را به مسئله اي غامض و مشکل بدل مينمايد.
٢. مبانيوچارچوب نظريتحقيق در بخش پيشينۀ نظري ابتدا به ديدگاه منبع محور و اهميت منابع راهبردي اشاره ميشود و سپس سرمايه هاي فکري به عنوان منابع راهبردي بسياري از کسب وکارهاي نوين معرفي شده و اهميت اندازه گيري سرمايۀ فکري در بهبود بهره برداري از آن ، مورد تأکيد قرار ميگيرد.
هن و هن (٢٠٠٤) معيارهاي مورد نياز براي ارزيابي اهميت سرمايه فکري را در ٥ دسته مشخص کرده و پس از تعيين وزن نسبي آنها به روش تحليل سلسله مراتبي، شاخص هاي مناسب را براي اندازه گيري سرمايۀ فکري در صنعت ارتباطات رتبه بندي نموده اند .
همچنين در اين پژوهش فهرستي از شاخص هاي اندازه گيري سرمايه فکري در صنعت بيمه به صورت اولويت بندي شده برحسب ميزان اهميت راهبردي و نيز ماهيت منابع پيشنهاد گرديده است ، به همين سبب اين پژوهش با تحقيقات انجام شده در کشور در حوزة سرمايۀ فکري در صنعت بيمه که عموما به مطالعۀ رابطۀ سرمايۀ فکري و عملکرد شرکت ها پرداخته اند (به عنوان مثال : مجتهدزاده و همکاران ، ١٣٨٩ [١١]؛ فريد و همکاران ، ١٣٩٠ [١٠]) متمايز است .
Seeking strategic advantage in the post-net era: viewing ERP systems from the resource-based perspective.
Value, rareness, competitive advantage, and performance: a conceptual‐level empirical investigation of the resource‐based view of the firm.