Abstract:
بارش برف با وجود این که یک پدیده جوی همانند سایر نزولات جوی است؛ ولی به دلیل ماهیت فیزیکی دارای آثار و تبعات خاص خود می باشد. با همه مزیت های برف برای اقلیم کشور خشک و نیمه خشکی چون ایران محدودیت های خاص خود را نیز دارد. در این پژوهش در مرحله اول به شرایط همدیدی منجر به ایجاد برف توجه شده است. در این پژوهش ابتدا داده های روزانه بارش برف استان گیلان در یک دوره آماری 30 ساله (1986-2016) از سایت هواشناسی کشور دریافت شد. در مرحله بعد با روش صدک ها برف های سنگین انتخاب گردید و سپس با استفاده از تحلیل عاملی الگوی همدیدی غالب انتخاب شد. نتایج نشان داد که در این الگو در ترازهای میانی وردسپهر ناوه عمیقی با راستای شمال شرقی - جنوب غربی بر روی شمال غرب ایران تا شمال سودان و مصر شکل می گیرد. منبع رطوبتی سامانه های برف سنگین در لایه زیرین دریای مازندران و در ترازهای 850 تا 500 هکتوپاسکال رطوبت فرارفت شده از دریاهای گرم جنوبی می باشد. علت ماندگاری این سامانه نیز وجود یک پشته خمیده در ترازهای 700 و 500 هکتوپاسکال بر روی اروپای شرقی و دریای سیاه است که از روی پرفشار آزور امتدادیافته است. درنتیجه شرایط ایجادکننده این الگوی بارشی برف سنگین الگویی بزرگ مقیاس و منطقه ای است.
Machine summary:
فصل نامه جغرافياي طبيعي ، سال يازدهم ، شماره ٤٢، زمستان ١٣٩٧ ١ تحليل همديدي – آماري برف هاي سنگين استان گيلان آرش شادپور دانشجوي دکتري آب و هواشناسي، واحد علوم و تحقيقات تهران ، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران ، ايران حسن لشکري دانشيار آب و هواشناسي، دانشکده علوم زمين ، دانشگاه شهيد بهشتي تهران ، ايران رضا برنا دانشيار گروه جغرافيا، واحد علوم و تحقيقات تهران ، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران ، ايران تاريخ دريافت :١٣٩٧/٢/١٢ تاريخ پذيرش : ١٣٩٧/٧/٢٨ چکيده بارش برف با وجود اين که يک پديده جوي همانند ساير نزولات جوي است ؛ ولي به دليل ماهيت فيزيکي داراي آثار و تبعات خاص خود مي باشد.
فهيمي نژاد و همکاران ، ١٣٩١ در پژوهشي تحليل همديدي و فضايي توفان برف استان گيلان (فوريه ٢٠٠٥) پرداختند؛ نتايج نشان داد که سه الگو در ريزش برف در رشت تأثيرگذار است که در اين سال الگوي سوم پرفشار ترکيبي (زبانه پرفشار بالکان و سيبري با يکديگر ادغام شده و درياي خزر روي منطقه حاکم است .
جمالي زاده و همکاران ، ١٣٩٤ در پژوهشي تحليل سينوپتيک الگوهاي فشار مؤثر در بارش برف سنگين استان گيلان را بررسي کردند نتايج تحليل نقشه هاي سينوپتيک نشان داد که علاوه بر مواردي چون عميق تر شدن تراف درياي خزر در تراز ٥٠٠ هکتوپاسکال و نفوذ زبانه هاي پرفشار سيبري و پرفشار مهاجر غربي در سطح زمين به شکل گيري پديده ديگري چون سرد چال در تراز ٥٠٠ هکتوپاسکال برخورد مي کنيم که موجب استيلاي هواي سرد واردشده به مدت چندين روز در منطقه مي شود.