Abstract:
این پژوهش در پی شناسایی دیدگاه فرهیختگان (اساتید، مشاوران، مدیران و طلاب) حوزههای علمیه نسبت به عوامل موثر بر تحقق سبک زندگی اسلامی در خانواده است. برای مبانی نظری تحقیق، از دیدگاه جامعهشناسان و روانشناسان و نیز برخی از اندیشمندان اسلامی درباره سبک زندگی اسلامی استفاده شد. روش تحقیق، پیمایشی و جامعه آماری آن، فرهیختگان حوزههای علمیه سراسر کشور بوده که پرسشنامه از طریق آدرس الکترونیکی برای جامعه نمونه ارسال گردید. در نهایت دادههای بهدست آمده با استفاده از نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی قرار گرفت.
یافتهها نشان میدهد خانواده، بهعنوان موثرترین عامل برای رسیدن به سبک زندگی اسلامی است و عناصر دیگری مانند: روحانیت، مساجد و مراکز دینی، کتب و نشریات، نهادهای اجتماعی، ابزارهای جدید ارتباطی، هنرمندان، ورزشکاران، صداوسیما و نهادهای آموزشی در رتبههای بعدی قرار گرفتند.
بنابراین در برنامهریزیهای تربیتی و فرهنگی، باید به ترتیب برای خانواده، روحانیت، مساجد و مراکز دینی بهعنوان موثرترین عوامل تاثیر گذار در تحقق سبک زندگی، توجه بیشتری انجام گیرد.
Social control" and "social supervision" are the necessity for every society to maintain community cohesion and protect social norms. They are also accepted and emphasized in the religious teachings as "enjoining what is right" and "forbidding evil", and in Islamic jurisprudence, they have been accepted by many scholars as a collective duty. Nevertheless, many scholars have tried to introduce some of the stages of these two duties as a public obligation and make the public obligated to do them.
This article, without entering into the jurisprudential evidence, tries to examine the social consequences of their becoming public in the following three titles, by looking at the historical evidence and experiences of the implementation of these two obligations:1. the prevalence of superficiality and populism; 2. disorder and disruption in the system 3. the limitation to the impact circle.
Machine summary:
یافتهها نشان میدهد خانواده، بهعنوان موثرترین عامل برای رسیدن به سبک زندگی اسلامی است و عناصر دیگری مانند: روحانیت، مساجد و مراکز دینی، کتب و نشریات، نهادهای اجتماعی، ابزارهای جدید ارتباطی، هنرمندان، ورزشکاران، صداوسیما و نهادهای آموزشی در رتبههای بعدی قرار گرفتند.
به این ترتیب، تعدادی از جامعهشناسان و روانشناسان درباره سبک زندگی نظریههایی ارائه کردند و برخی از آنها نیز درباره سبک زندگی و دین نظریهپردازی نمودهاند، اما بهدلیل اینکه این پژوهش بهدنبال عوامل موثر در ایجاد سبک زندگی اسلامی است، لذا برای مشخصکردن مولفههای سبک زندگی، دیدگاه گروهی از متفکران اسلامی در این حوزه مانند: آیتالله جوادی آملی، آیتالله مصباح، آیتالله خامنه ای، دکتر آذربایجانی و دکتر کاویانی مورد توجه قرار گرفته است که تبیین و توضیح این دیدگاهها به شرح ذیل میباشد.
برای بررسی تفاوت دیدگاه افرد مذکر و مؤنث درباره نقش عوامل مختلف در تحقق سبک زندگی اسلامی از آزمون T مستقل استفاده شده است.
مرد 79/81 برای بررسی تفاوت دیدگاه افرد مجرد و متأهل درباره نقش عوامل مختلف در تحقق سبک زندگی اسلامی از آزمون T مستقل استفاده شده است.
نتیجهگیری یافتههای تحقیق نشان میدهد از میان عوامل موثر در تحقق سبک زندگی اسلامی؛ خانواده با میانگین 27/87، رتبه نخست را دارا است و بعد از آن، روحانیت، مساجد و مراکز دینی با میانگین 91/84 و بعد از آن دو، کتب و نشریات با میانگین 06/83، نهادهای اجتماعی با میانگین 56/81، ابزارهای جدید ارتباطی با میانگین 33/79، هنرمندان، ورزشکاران با میانگین 25/79، صداوسیما با میانگین 96/75 و نهادهای آموزشی با میانگین 91/68 قرار گرفتند.