Abstract:
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم انجام شد. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر در برگیرنده ی کلیه ی مادران دارای کودکان مبتلا به اوتیسم شهر قم در سال 1396 بود. با توجه به نیمه آزمایشی بودن طرح، نمونه ای به حجم 30 بیمار (هر گروه 15 نفر) با توجه به معیارهای شمول از بین افراد جامعه آماری به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. اعضای نمونه به صورت جایگزینی تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه ی کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود. سپس آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 8 جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت نمودند و گروه کنترل مداخله ای را دریافت نکردند . هر دو گروه در مرحله ی پیش آزمون و پس آزمون، پرسش نامه ی پژوهش را تکمیل کردند .برای تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اوتیسم تاثیر معناداری دارد. (01/ 0 > P) به نظر می رسد این مداخله درمانی برای سلامت روانی مادران دارای کودک اوتیسم کاربردی باشد.
Machine summary:
Kuhlthau et al) والدین کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم به علت مشکلات رشد کودکشان با چالش های متعدد مواجه هستند( & ,Totsika, Hastings, Emerson, Lancaster ٢٠١١ ,Berridge) و بیش از والدین دارای کودکان عادی دچار استرس و اضطراب ( ,Falk, Norris ٢٠١١ ,Cermak &Stein, Foran, ;٢٠١٤ ,Quinn &)، افسردگی ( & ,Weitlauf, Vehorn, Taylor ٢٠١٣ ,Law &Zablotsky, Anderson, ;٢٠١٤ ,Warren) می شوند.
در مطالعه ی وایتینگام ،شفیلد و بوید( ,Boyd &Whittingham, Sheffield, ٢٠١٦) که بر روی ٦٦ والدین دارای کودک مبتلا به فلج مغزی، نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی والدین مؤثر است .
لذا، با توجه به مطالعات انجام شده و خلا پژوهشی در این زمینه ، فرضیه ی پژوهش عبارت بود از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان اختلال اوتیسم مؤثر است .
بنابراین ،میتوان نتیجه گرفت ، برنامه ی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود ابعاد روان شناختی، اجتماعی، سلامت عمومی و نمره ی کلی کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم تأثیر دارد.
از دیگر یافته های پژوهش میتوان به تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر میزان کیفیت زندگی و ابعاد روان شناختی، اجتماعی و سلامت عمومی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم اشاره نمود.
افزون بر تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بعد روان شناختی کیفیت زندگی، نتایج پژوهش مؤید آن بود شرکت در جلسات درمانی این مطالعه ، موجب بهبود عملکرد اجتماعی مادران دارای کودک اوتیسم شده است .