Abstract:
طرح مسئله: بازار تاریخی تبریز، یکی از مهمترین گنجینههای معماری و شهرسازی ایرانی، ظرفیتها و توانمندیهای بسیاری دارد. امروزه بیتوجهی به زمینههای ادراکی، ارزشها، معانی و وابستهکردن آنها به امور مادی در بازار باعث کاهش بار معنایی و ادراکی آن نسبت به گذشته شده و این مسئله به ناکامی مخاطبان در دریافت پیامهای معنایی، گسست دلبستگی مکانی و کاهش وفاداری به آن انجامیده است که رفتارهایی چون ترک و نداشتن تعهد اجتماعی را به دنبال دارد. خالیشدن بازار از افراد، آن را به فرسایش عملکردی و کالبدی دچار میکند و در تداوم حیات آن تاثیر معکوس دارد.
هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین تاثیرات زمینههای ادراکی و ابعاد دلبستگی مکانی بر رضایتمندی از مکان و وفاداری کنشی گردشگران در بازار تاریخی تبریز است.
روش: این پژوهش بهلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت و روش، توصیفی ـ تحلیلی است. دادههای پژوهش با مطالعات کتابخانهای و میدانی گردآوری شده است. در این راستا پرسشنامههایی به کار رفته است که روایی آنها با روش صوری و پایایی آنها با روش آلفای کرونباخ با ضریب 808/0 تایید شد؛ همچنین نمونة آماری پژوهش با فرمول کوکران با خطای 5درصد و سطح اطمینان 95درصد محاسبه و حجم نمونه 364 نفر تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها، روشهای همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره به کار رفت.
یافتهها ونتایج: یافتههای پژوهش نشان میدهد همة متغیرهای بررسیشده قدرت زیادی در تبیین واریانس دلبستگی مکانی در بازار تبریز از دیدگاه گردشگران دارند؛ بهطوریکه میزان ضریب تعیین تعدیلیافتة R2 همة متغیرها نزدیک به 1، مقدار آمارة t آنها بیشتر از عدد 33/2 و ضریب استانداردشدهشان (β) در سطح 01/0>Ƥ معنادار است. بررسی میزان و قدرت تبیین متغیر دلبستگی به مکان با متغیرهای مستقل نشان میدهد بین ابعاد ادراک، بعد احساسی ادراک - دلبستگی به مکان با 820/0=β، t=13/763، R2=0/670 ، بیشترین قدرت و سهم را در تبیین واریانس دلبستگی به مکان بازار تاریخی تبریز از دیدگاه گردشگران دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد از بین متغیرهای مستقل بررسیشده، رضایتمندی از مکان ـ وفاداری به مکان با 357/0= β، t=3/642، R2=0/127، قدرت زیادی در تبیین مستقیم وفاداری کنشی گردشگران در این بازار دارد.
نوآوری: توجه به زمینههای ادراکی و ابعاد دلبستگی مکانی بهواسطة معناداربودن بر رضایتمندی، وفاداری کنشی گردشگران و روشهای حفاظتی تاثیرگذار است و زمینة حضور موثر و هدفمند گردشگران و ماندگاری بازار تاریخی تبریز را فراهم میآورد که نوآوری پژوهش حاضر محسوب میشود.
Machine summary:
یافته ها ونتایج : یافته های پژوهش نشان می دهد همه متغیرهای بررسی شده قدرت زیادی در تبیین واریانس دلبستگی مکانی در بازار تبریـز از دیـدگاه گردشـگران دارند؛ به طوری که میزان ضریب تعیین تعدیل یافته R٢ همه متغیرها نزدیک به ١، مقدار آمـاره t آنهـا بیشـتر از عـدد ٢/٣٣ و ضـریب استانداردشـده شـان (β) در سـطح ٠٠١ نوآوری : توجه به زمینه های ادراکی و ابعاد دلبستگی مکانی به واسطه معناداربودن بر رضایتمندی ، وفاداری کنشی گردشگران و روش های حفاظتی تأثیرگذار اسـت و زمینه حضور مؤثر و هدفمند گردشگران و ماندگاری بازار تاریخی تبریز را فراهم می آورد که نوآوری پژوهش حاضر محسوب می شود.
برای دستیابی به هدف پژوهش ، پرسش مطرح شـده عبـارت اسـت از: تأثیرات زمینه های ادراکی - دلبستگی مکانی بر رضایتمندی مکانی و تأثیر آن بر وفاداری کنشی گردشگران بـه بـازار تاریخی تبریز چگونه است ؟ برای پاسخ به پرسش پژوهش ، فرضیه زیر تدوین و درستی آن آزمون شده است : زمینه های ادراکی با تأثیرگذاری بر ابعاد دلبستگی مکانی تأثیر مثبت و معناداری بر رضایتمندی از مکـان در بـازار تاریخی تبریز از دیدگاه گردشگران و رضایتمندی از مکان تأثیر مثبت و معناداری بر وفاداری کنشـی گردشـگران در بازار تاریخی تبریز دارد؛ از این رو در پژوهش حاضـر ضـمن بررسـی زمینـه هـای ادراکـی و تبیـین مفهـوم و ابعـاد دلبستگی مکانی، رضایتمندی مکانی و وفاداری کنشی گردشگران ، مدل مفهومی پژوهش ارائه و بررسی میشود تا بـا شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار از راه مداخلات مناسب بر قابلیت ادراک ، دلبستگی مکانی و وفـاداری مخاطبـان تـأثیر بگذارد و موجبات حفاظت اصیل و ماندگاری آن را فراهم آورد.