Abstract:
میسیونرهای پروتستان مذهب آمریکایی که در اواخر سلطنت فتحعلی شاه قاجار
وارد ایران شدند پس از یادگیری بعضی از زبانهای بومی منطقه شمال غربی ایران، تبلیغات
مذهبی خود را با هدف گرایش مردم ارومیه به مذهب پروتستان شروع کردند. نظر به این
که روسها پشتیبان ارمنیها و فرانسویان حامی کاتولیکها بودند میسیونرهای آمریکایی در
ابتدای کار اقدامات قابل توجهی برای جذب این دو گروه مذهبی از خود نشان ندادند.
باتوجه به این که نستوریها فاقد پشت بند خارجی بودند میسیونرهای آمریکایی با استفاده
از سرمایه کلان و حمایت سفارت انگلیس در تهران یارگیری گسترده خود را از نستوریها
ارومیه شروع کردند.
این مقاله با استفاده از اسناد وزارت خارجه ایران قصد تبیین تغییر مذهب نستوریها
به وسیله میسیونرهای امریکایی در دوره محمدشاه و اوایل سلطنت ناصرالدین شاه قاجار را
دارد.
Machine summary:
علي عسگر سرپرست مسيحيان اروميه و سلماس در نامه هاي متعددي به وزير خارجه ايران به سال ١٢٧١ق التماس کنان از وي ميخواهد در صورتي که سفراي خارجي اظهار شکايت و رنجشي از او نمايند قبل از اين که از او تحقيق کنند در مقام مواخذه و عتاب و نهايتا برکناري وي بر نيايند١٦ با وجود دستورالعمل رسمي دولت ايران مبني بر عدم خريد ملک توسط تبعه خارجي در کل اروميه و سلماس – و در صورتي که خريده باشند بايد بفروشند١٧ با استفاده از حمايتهاي خارجي، 18 ميسيونرهاي امريکايي به اندازه ده خروار زمين زراعي در اطراف اروميه خريداري کردند 19 و عمارتي هم در روستاي کولان با خريداري زمين ساختند براي روشن شدن حمايت دولت انگليس از ميسيونرهاي پروتستان مذهب امريکايي نامه تهديد آميز کنسول انگليس به علي عسگر سرپرست مسيحيان اروميه در سلماس که در چهارم رجب ١٢٧١ ق نوشته شده و هم اکنون در وزارت خارجه ايران ضبط است عينا آورده ميشود: عاليجاها مجدت و نجدت همراها دولت مهربانا اوقاتي که آن عاليجاه به ارومي ميرفت در باب عاليجاهان کشيشهاي ينگي دنياي خود آن عاليجاه دوست مهربان مکرر ميگفتند که به آنها به طور و طرز خوشي رفتار خواهد شد.
ميسيونرهاي امريکايي بعدها در نوشته هايشان اعتراف کردند که در دوره ٣٦ ساله حضور اولين گروه از ميسيونرهاي پروتستان امريکايي – که با مرگ پرکينز در آخرين روز سال ١٨٦٩ دوره آن به پايان رسيد – همه آنها روزانه ٨ ساعت وقت صرف ترجمه کتب و مطالبي ميشد که قرار بود منتشر شود٣١ اين امر به وضوح از درستي گزارش سرپرست مسيحيان اروميه و سلماس به وزير خارجه ايران حکايت ميکند.