Abstract:
از جمله بناهای مهم نقش رستم در نزدیکی تخت جمشید که از نظر مذهبی و
تاریخی دارای اهمیت بسیار است کعبه ی زرتشت می باشد. بنای کعبه زرتشت اگر چه
مربوط به عصر هخامنشی است ولی کتیبه های شاپور اول و کرتیر بر دیواره این بنا سبب
اهمیت بیشتر آن برای شناخت تحولات عصر ساسانی شده است. اهمیت کتیبه تاریخی
شاپور اول که به سه زبان پهلوی اشکانی، پهلوی ساسانی، و یونانی نگاشته شده اطلاعات
گران قدری را مربوط به عصر ساسانی در اختیار ما می گذارد.
این کتیبه کامل ترین اطلاعات را در مقایسه با دیگر آثار به جای مانده از عصر
ساسانی درخصوص قلمرو ایران، شرح جنگهای ایران با روم، القاب و مناصب بزرگان
دربار ساسانی را در اختیار ما قرار می دهد
Machine summary:
بناي کعبه زرتشت اگر چه مربوط به عصر هخامنشي است ولي کتيبه هاي شاپور اول و کرتير بر ديواره اين بنا سبب اهميت بيشتر آن براي شناخت تحولات عصر ساساني شده است .
علت نگارش به زبان يوناني را بر اساس کتيبه کعبه زرتشت اين ميتوان دانست که شاپور بسياري از مردم رومي و غيرايراني را به نواحي مختلف ايران از جمله پارس کوچ داده بود و چون اين مردمان به زبان يوناني آشنايي داشتند اين کتيبه ها براي قرائت آنها به زبان يوناني نيز نوشته ميشد.
در واقع اولين کتيبه عهد ساساني است که شاه براي خود اين عنوان را قائل ميشود و آن هم بعد از لشکرکشيها و موفقيت هايي است که وي در سه جنگ با روم به دست ميآورد.
» اين کتيبه را شاپور درحدود سال ٢٦٢ ميلادي نوشته است سالي که تمام جنگهاي وي در شرق وغرب تقريبا تمام شده بود بنابراين او از امارات و ايالات مختلف ايران در شرق و غرب ياد ميکند که در واقع همانندي ميان اين متن با کتيبه بيستون را از اين جهت ميتوان پيدا کرد.
٣٩ اران از قديم کشوري غير آريايي بوده و احتمالا در زمان شاپور اول قسمتي از آن سرزمين تصرف شده ، چرا که در سال ٤٦١ ميلادي پادشاه آلباني اين کشور را پس از شورش چند ساله عليه ايران و شکست تحويل پيروز ساساني داد و به صورت بخشي از شاهنشاهي ساساني درآمد و مرزبان ايراني بر آن ايالت گماشته 40 شد.