Abstract:
نظر به موقعیت ترکیه در منطقه خاورمیانه و تاثیرگذاری این کشور در تحولات منطقه، این کشور از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه میکوشد جایگاهی مهمتر از قبل برای خود ترسیم نماید. ترکیه با درنظر داشتن اینکه وارث آخرین امپراتوری اسلامی است، کوشیده است دوران صیانت خود در جهان اسلام را احیا نماید. در این راستا، در سالهای اخیر الگوی ترکیه را با دو پس سیاسی و اقتصادی به جهان اسلام و بهویژه در خاورمیانه معرفی کرده است. دموکراسی، توسعه اقتصادی، ثبات سیاسی و ایجاد یک نقش مرجعیت سیاسی در اختلافات منطقهای از جمله شاخصهای الگوی ترکیه است که علیرغم کسب توفیق در مراحل ابتدایی، در ادامه با ناکامیهای پیدرپی مواجه شده است. مسائل داخلی که ترکیه با آن دست بهگریبان است، در کنار مسائل منطقهای و بینالمللی در حوزههای سیاسی و اقتصادی باعث شده است مدل مورد نظر ترکیه مانند گذشته جذابیت نداشتهباشد و در عمل با شکست مواجه گردد.
Machine summary:
2 ترکيب اين مسأله با تاريخ و جغرافيا و نمود آن در دکترين «عمق استراتژيک » سبب ميشود که ترکيه هدف خود در خاورميانه را از تبديل شدن به قدرت منطقه اي تغيير داده و تبديل شدن به قدرت مرکزي و الگو را در دستور کار خويش قرار دهد و از تمام موقعيت هايي که در منطقه فراهم است ، براي رسيدن به اين هدف و تثبيت موقعيتش استفاده کند (مسعودنيا، ٩٤:١٣٩٢) تا در بطن تحولات و بحران هاي مزبور بتواند خود را به عنوان يک الگوي آلترناتيو نشان دهد.
از نظر رجب طيب اردوغان ١ رهبر حزب عدالت و توسعه ، ترکيه تنها کشور خاورميانه است که ميتواند با مجموعه اي از کشورها مانند ايران ، اسرائيل ، آمريکا، اعراب و اروپا تعامل داشته باشد و اين به منزله قدرت نرم ترکيه محسوب ميشود که کمتر کشوري چنين پتانسيلي را داراست (اميدي و رضايي،٢٤٤:١٣٩٠).
1. Gezi حزب عدالت و توسعه دچار فساد اقتصادي نيز شده است ؛ مشهورترين آن ماجراي بحران مالي سال ٢٠١٣ است ، که در واقع درپي جريان ورود يک محموله طلا به ايران به وجود آمد و پاي برخي آقازاده هاي ترکي و مقامات دولتي را به اين جريان باز کرد و به دعواي سياسي در آستانه انتخابات رياست جمهوري ترکيه ميان جناح وابسته به فتح الله گولن ١ و رجب طيب اردوغان منجر گرديد.