Abstract:
کتاب التفاصیل اثر فریدون توللی (1298ـ1364ه.ش) به پیروی از سبک خاص سعدی در گلستان (مرسل مسجع) و همچنین به شیوه فرم حکایات گلستان (آمیختگی نظم و نثر) نگارش یافته است. این اثر متشکل از 76 قطعه طنزآمیز است. توللی در التفاصیل برخلاف واژههای استوار و ادبی و همچنین موضوعات جدی گلستان گاهی از کلمات ناهنجار و موضوعات غیرجدی استفاده نموده و با این شیوه، سبک گلستان را مورد نقیضه قرار داده است. در این مقاله نگارنده میکوشد، ضمن معرفی ساختار قطعات کتاب التفاصیل، اصول نقیضهسازی را نیز در این اثر بررسی کند. سپس مشخص کند که التفاصیل از نظر فرم و طرح در کدام دسته از انواع نقیضهها قرار دارد و در پایان با ذکر نمونه قطعاتی از کتاب، اهداف نویسنده را از نقیضهپردازی نشان دهد تا معلوم گردد که التفاصیل نقیضهء گلستان سعدی است.
Machine summary:
توللی در التفاصیل برخلاف واژههای استوار و ادبی و همچنین موضوعات جدی گلستان گاهی از کلمات ناهنجار و موضوعات غیرجدی استفاده نموده و با این شیوه، سبک گلستان را مورد نقیضه قرار داده است.
بحث و بررسی کتاب التفاصیل اثر فریدون توللی یکی از نقیضههای گلستان سعدی است متشکل از 76 قطعه کوتاه این اثر از نظر قالب داستانی با حکایتهای گلستان سعدی و حکایتهای آثار منثور طنزآمیز عبید زاکانی شباهتهایی دارد.
التفاصیل از این اصول برخوردار است؛ زیرا توللی هر چند در سرتاسر اثر خود قطعات طنزآمیز به کار برده است، اما این طنز هرگز از ارزش ادبی و همچنین اشتهار و مقبولیت گلستان سعدی نکاسته است.
اصل متذکر شدن سرمشق نیز در التفاصیل رعایت شده است، چون در سرتاسر این اثر عبارت منثور و منظومی دیده میشود که به صورت نقیضه بیان شده و خواننده با مشاهده این عبارات به اصل آنها که در گلستان سعدی به کار رفته، پی میبرد.
توللی در نگارش التفاصیل علاوه بر پیروی از سبک رسالههای منثور عبید زاکانی، طرح حکایات گلستان سعدی (آمیختگی نظم و نثر) را با تغییراتی، الگو و سرمشق طنزنویسی خود قرار داده است.
(پرهام، 1370: 239ـ235) توللی برخی از اشعار التفاصیل را به خاطر طنز، استهزای و تمسخر به شاعران خیالی که ساخته ذهن خود بوده نسبت داده و از زبان آنها نقل کرده است.
اصول کلی نقیضه سازی در این اثر رعایت شده است، چون توللی در نگارش آن اولا گلستان سعدی را سرمشق و الگوی خود قرار داده و همچنین از سبک سعدی در گلستان پیروی کرده است.