Abstract:
هدف: هدف اصلی در این پژوهش ارزیابی اپکهای کتابخانههای دانشگاههای ایران در دو دسته تجاری و طراحی شده توسط دانشگاهها از نظر قابلیتهای جستجو و نمایش، مرور و سایر قابلیتها (قابلیتهای محدودسازی به نوع مدرک) بوده است. روش: این پژوهش از نظر نوع، کاربردی است که به روش ارزیابانه انجام گرفت. سیاهه وارسی قابلیتهای وزندهی شده توسط متخصصان، جهت ارزیابی استفاده شد. در این پژوهش نمونهگیری انجام نشد و تمامی اپکهای کتابخانههای دانشگاهی ایران بررسی شد.یافتهها: از 121 قابلیت شناسایی شده 52.06% مربوط به نمایش است. با توجه به پرسشهای پژوهش بیش از 95% قابلیتها از نظر متخصصان وزنی بیشتر از 7 دارند. 20.66 % قابلیتها در اپکهای دانشگاهی ایران وجود ندارد. وضعیت اپکهای تجاری به جز در مقوله جستجو در سایر مقولهها بهتر از اپکهای طراحی شده است. پارس آذرخش با کسب میانگین رتبه 1.5 در فراوانی و فراوانی وزندار، رتبه نخست و مبین سافت رتبه آخر را به خود اختصاص داده است. سپس بر اساس فراوانی، نرم افزار سیمرغ رتبه دوم، پیام مشرق رتبه سوم و بر اساس فراوانی وزن دار، پیام مشرق رتبه دوم و سیمرغ رتبه سوم را کسب نمودهاند. میتوان نتیجه گرفت که برتری اپکهای تجاری نسبت به اپکهای طراحی شده مورد تایید است.اصالت اثر: ارزیابی تمامی اپکهای دانشگاهی ایران و مقایسه اپکهای تجاری و طراحی شده تا کنون در پژوهش مشابهی به انجام نرسیده است.
Machine summary:
تنها پژوهشي که تمامي اپک هاي وب بنياد را از نظر ويژگي هاي نمايشي و رابط کاربري مورد بررسي قرار داده ، _______________________________________________________________ 1 OPAC (Online Public Access Cataloge) 2 Behnert & Lewandowski 3 discovery systems 4 Guajardo, Brett, Young در سال ١٣٨٥ توسط فرج پهلو و زوارقي (١٣٨٥) انجام شده است و لذا ويژگيهاي مورد توجه در آن از روزآمدي کافي برخوردار نيست و متناسب با تغييرات به وجود آمده در سال هاي اخير نيست .
_______________________________________________________________ 1 Denton & Coysh 2 Kani-Zabihi, Ghinea & Chen 3 spelling 4 Willson & Given 5 Bauder & Lange 6 Roy, Biswas & Mukhopadhyay 7 Yesmin & Ahmed 8 Intarapaiboon پارک ١ (١٩٩٧) در پژوهش خود به بررسي مقايسه اي اپک هاي عمده در کتابخانه هاي دانشگاهي انتخاب شده براي کشورهاي در حال توسعه پرداخته است .
اما در حالي که در ايران ، پژوهش ها حول موضوع نرم افزارهاي کتابخانه اي تحت وب و چند نرم افزار تجاري خاص که به تازگي رنگ و بوي کتابخانه ديجيتال نيز يافته اند ميچرخد، در خارج از کشور نسل _______________________________________________________________ 1 Park 2 Mahmood 3 Mi 4 Weng 5 self-sufficient 6 Dai Luong 7 Li Liew جديد فهرست هاي کتابخانه اي ١ با تلفيق فهرست کتابخانه با ساير نمايه ها، پايگاه هاي اطلاعاتي و منابع اطلاعاتي که ميتواند فراتر از مرزهاي کتابخانه باشد در حال شکل گيري و مطالعه است .