Abstract:
بررسی وضعیت اجتماعی کشورها و سرزمینها از جمله آداب و رسوم، جشن های فرهنگی و سیاسی،
پوشش، تغذیه، بهداشت، پراکندگی اقوام و مذاهب و غیره از موضوعات مهم در حوزه تاریخ اجتماعی محسوب می شوند. مقاله حاضر، بخش مهمی از این حوزه اجتماعی جامعه یمن در عصر طاهریان
(946 - 858 ه ق) یعنی جشن ها، بهداشت، پوشاک، اخلاق و پراکندگی اقوام و مذاهب و تغذیه را مورد کنکاش قرار داده و به توصیف
و بررسی تفضیلی آن پرداخته است. نویسنده این مقاله سعی بر آن دارد به این سوالات پاسخ دهد: اوضاع
اجتماعی یمن در این دوران چگونه بوده است؟ حاکمان طاهری چه نقشی در وضعیت اجتماعی جامعه
داشتند؟ به نظر می رسد این آداب و رسوم مختلف اجتماعی رابطه نزدیکی با اوضاع سیاسی یک سرزمین
دارند چرا که اوضاع اجتماعی، آیینه شرایط سیاسی جامعه می باشد. بنابراین بر اساس اطلاعات تاریخی در
این دوره جشن هایی به مناست های مختلفی چون تولد رسول خدا، حلول ماه مبارک رمضان، عید سعید
فطر و قربان، جشن استقبال از افراد سیاسی، پوشاک و تغذیه مناسب با جغرافیای حاکم بر منطقه مورد
استفاده می گرفت. این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع تاریخی، به
بررسی وضعیت اجتماعی یمن در عصر طاهریان می پردازد.
Machine summary:
این مقاله در پی بررسی وضعیت اجتماعی جامعه یمن در یکی از دوره های تاریخی یعنی عصر طاهریان (٩٤٥-٨٥٨هـ) است .
اما باید گفت این مراسم های باشکوه نیز بخش مشخصی از شرایط اقتصادی جامعه یمن عصر طاهری و سطح رفاه آنان را منعکس می کند و علی رغم اینکه بخشی از درآمدهای دولتشان را نیز به گسترش و بهبود حیات علمی و آبادانی کشور 116 همانند ساخت شهر مقرانه ، بهبود و توسعه بعضی از خانه ها و قصرها مثل دارالسعاده ، بنای مدارسی چون منصوریه و وهابیه تخصیص داده اند، ولی در مقابل ، نشانگر دامنه و میزان اسرافی است که سلاطین طاهریان در پیش گرفته بودند و حتی می توانیم این را یکی از دلایل ضعف و سقوط این دولت به شمار آوریم .
چنانکه ملک مجاهد علی بن طاهر در ٢٧ رمضان سال ٨٧٧ هجری جشنی به مناسبت ختم قرآن ، در شهر زبید برقرار کرد و با تهیه سفره طعام و غذاهای بسیاری مردم را به آن دعوت می کردند.
بهداشت می توان گفت در یمن عصر طاهری همانند همه دوره های تاریخی وضعیت بهداشت و درمان در این مناطق و سرزمین های مشابه به دلایلی نامناسب بوده و بیشتر بیماری ها به ویژه بیماری 122 عفونی رایج بوده است چرا که یکی از مهمترین راه های انتقال این گونه بیماری ها آب های نوشیدنی غیر بهداشتی که از چاه ها و رودخانه های متصل به فاضلاب و یا چشمه های ناسالم می بود که معمولا این گونه آب ها نیز آلوده به میکروبهای بسیاری بودند.