Abstract:
امروزه ﺩﻭ ﭘﺪﻳﺪﻩ شهر با روستا، ﻣﺠﺰﺍ ﺍﺯ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻳﮏ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺩﺭ ﻳـﮏ ﻓﻀﺎﻱ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﺧﺎﺹ ﻣﻄﺮﺡ ﻫﺴﺘﻨﺪ. پویایی یک سازمان فضایی، متاثر از نقش و کارکردهای سکونتگاه های شهری و روستایی و همچنین روابط، مناسبات و پیوندهای بین شهرها و روستاها میباشد، که به وسیله جریان افراد، کالاها، پول، اطلاعات و الگوهای متنوع شغلی انجام میپذیرد. پژوهش با هدف بررسی قابلیت های کالبدی و کارکردی با تاکید پیوندهای شهر و روستا در مورد شهر سنندج انجام گرفته است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی، برای تبیین روابط شهر با پیرامون با استفاده از نرم افزارSpss از شاخص های مختلف در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، اداری –خدماتی و کالبدی استفاده شده و از طریق آزمون های ناپارامتری کای اسکوئر، آزمون تی و روش های محاسباتی درصدی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد عامل اقتصادی با بیشترین ضریب پیوندی67 درصد، عامل کالبدی با ضریب 61 درصد کمترین تاثیر در پیوند شهر سنندج با روستاهای پیرامونی خود داشته است. همچنین نتایج نشان داد روستاهایی که فاصله کمتری با شهر سنندج دارند نه تنها از شرایط توپوگرافی همواری برخوردار و پیوند شهر –پیرامون را گسترش داده بلکه محلی برای تمرکز جمعیت مهاجرین روستایی شده است. بدین منظور اهتمام جدی به مدیریت روستاهای پیرامونی، از نظر کالبدی به منظور ساماندهی توسعه فضایی- مکانی آن ها،ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
Machine summary:
جدول (٦) میزان تاثیر روابط شهر و روستا در ابعاد اقتصادی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (٥) ضرایب پیوند شهر با روستاهای پیرامونی بر حسب درصد ٥-٣-٢- روابط شهر با پیرامون از بعد اجتماعی و فرهنگی شهر با روستا از جهات اجتماعی و فرهنگی متفاوت است ، این تفاوت ها را میتوان در زیر مجموعه های مانند فرهنگ بهداشت شهری، توجه به مسائل زیست محیطی شهری، روابط انسانی - اداری و معاشرت های روزمره و شبانه ، توجه به ارزش وآئین های مذهبی، لباس های محلی، نحوه گذاران اوقات فراغت و ...
در ارتباط با تاثیرات پیوند شهر سنندج با روستاهای پیرامونی نتایج نشان داد که عامل ارتباطی (دسترسی به وسایط حمل و نقل عمومی و شخصی) با ٦٨ درصد، عامل خدمات آموزشی (دسترسی به خدمات آموزشی شهر) با ٦٦ درصد؛ خدمات اداری و سیاسی با ٦٤ درصد، خدمات زیربنایی و عمومی و کشاورزی هریک با٦٣ درصد در عامل زیربنایی با ٥٩ درصد، گرچه روستاها به نزدیک میباشند اما در زمینه دسترسی به آب سالم آشامیدنی سالم تصفیه شده در محدودیت قرار دارند، عامل خدمات بهداشت و درمان و همچنین خدمات رفاهی هریک با ٥٩ و ٥٤ درصد از فضای شهری مرتبط میباشند.
جدول (٩) میزان تاثیر روابط شهر و روستا در ابعاد خدماتی- اداری {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (٨) ضرایب پیوند شهر با روستاهای پیرامونی بر حسب درصد درجمع کلی از شاخص های مورد بررسی در روستاهای پیرامونی شهر سنندج و با توجه به داده های مورد بررسی که در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، کالبدی و خدماتی و اداری انجام گرفت ، در بخش نهایی اقدام به مقایسه تغییرات در چهار ابعاد مورد نظر گرفته شده است .