Abstract:
یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه پژوهشگران در رشته زبان و ادبیات فارسی، بررسی سبک شناسانه آثار نویسندگان و شعرا است. در سالهای اخیر و با توجه به گسترش دورههای تحصیلات تکمیلی، روند نگارش مقالات دانشگاهی افزایش پیدا کرده و پژوهشگران دانشگاهی ببررسی آثار نویسندگان و شعرای گذشته و معاصر بر اساس معیارهای علمی پرداختهاند. از جمله نویسندگان معاصر که پژوهشهای زیادی درباره آثار وی در زمینههای گوناگون از جمله سبک شناسی صورت گرفته محمود دولتآبادی است. در مجموع بیش از شصت مقاله دانشگاهی درباره آثار دولتآبادی به رشته تحریر در آمده که هدف نویسندگان این مقاله این است که ویژگیهای سبکی وی را از این مقالات استخراج و دستهبندی نمایند و در قالب یک مقاله در اختیار پژوهشگران قرار دهند. در این مقاله از چهل و نه مقاله دانشگاهی که ببررسی آثار دولتآبادی پرداختهاند استفاده شده است. مطالب این مقاله در هفت بخش ارائه گردیده است که عبارتند از: 1- نثر، 2- مضامین، 3- عناصر داستان، 4- مکتبهای ادبی، 5- بازتاب مسائل سیاسی و اجتماعی، 6- ادبیات اقلیمی و روستایی، و 7- سایر موارد.
Machine summary:
در مقالۀ «سـبک شـناسـی رمان «جای خالی سلوچ » اثر محمود دولت آبادی»(نصر اصفهانی و شمعی(الف )، ١٣٨٨) از لحاظ ســبک شــناســی فردی داســتان از ســه منظر ویژگیهای مربوط به ســاخت زبانی، ویژگیهای ادبی و ویژگیهای فکری بخوبی مورد بررســی قرار گرفته اســت .
در مقالۀ «خشونت علیه زنان در آثار محمود دولت آبادی»(واصــفی و ذوالفقاری، ١٣٨٨) شــخصــیتهای زن اصــلی و فرعی داسـتانهای هجرت سـلیمان ، با شـبیرو و جای خالی سلوچ مورد بررسی قرار گرفته و نمونه هایی از داسـتان کلیدر نیز ذکر گردیده اســت .
»(همان : (104 در مقالۀ «ادبیات روسـتایی در رمانهای عربی و فارسی؛ بررسی تطبیقی الأرض شرقاوی و جای خالی سلوچ دولت آبادی»(آرمن و فیروزیمندمی، ١٣٩١) برخی شباهتها که مورد اشاره قرار گرفته عبارتند از: واقع گرایی دو نویسـنده و تأثیر پذیر از شـرایط سیاسی و محیطی جامعه ، بومی بودن دو نویسـنده و توجه به روسـتا در آثارشـان ، جایگاه مهم زن در داستانها، مشکلات روستاییان و اهمیت آب و زمین برایشــان .
در مقالۀ «بررسی تطبیقی مبانی رئالیسم در رمان «النهایات » اثر عبدالرحمن منیف و «آوسـنۀ بابا سبحان » اثر محمود دولت آبادی»(حیدری و حاتمی تل مارانی، ١٣٩٥) این دو داستان در زمرة رئالیسـم انتقادی قرار گرفته اند و گفته شده : «انعکاس زندگی مردم روستا، توجه به ادبیات اقلیمی و انعکـاس مشـــکلات اجتماعی و اقتصـــادی روســـتاییان وجه بارز این دو اثر رئالیســـتی است .