Abstract:
هدف از این نوشتار، تبیین حدود مشروعیت در توقف موقت حدود احکام اسلام توسط حاکم اسلامی است. شناخت از معیارهای اهم و مهم و نظام رتبهبندی مصالح حکومتی میتواند به حاکم اسلامی کمک کند تا از بن بست میان مصالح اجتماعی و مصالح شرعی خارج شود. شناخت مصالح و سازوکارهای تغییر در مرزهای قابل تغییر و غیر قابل تغییر آنها میتواند در تطبیق مشروعیت اسلامی بر یک حکومت دینمدار موثر باشد. خط قرمزهای منحلکننده یا توسعهدهنده معیارهای اولیه و ثانویه در یک حاکمیت دینی با اهداف و مقاصد اساسی شریعت رابطه تنگاتنگ دارد.
سوالات اساسی این پژوهش، حول محور اهداف و چهارچوبهای حکومت ترسیم میشوند. از جمله اینکه آیا صرفا حکومت اسلامی موظف به اجرای حدود الهی است یا اهداف دیگری نیز بر وجود آن متصور است که در صورت عدم امکان اجرای حدود الهی نمیتوان از آنها صرف نظر کرد؟ سازوکارها و ابزارهای چنین فرآیندی چیست؟ حد و مرز توقف حدود الهی توسط حاکم اسلامی تاکجاست؟ این پژوهش به دنبال آن است تا ثابت کند اولویتدهی اهداف حکومت اسلامی بر یکدیگر، تفسیر از مصلحت، منبع و مبنای تحلیل مصلحت، روش، ابزار و متدلوژی کشف و بکارگیری مصلحت، عوامل کشف و اجرای مصلحت در تحلیل میزان مشروعیت و کارکردهای هر ساختار سیاسی در اسلام موثر است.
Machine summary:
از جمله اینکه آیا صرفا حکومت اسلامی موظف به اجرای حدود الهی است یا اهداف دیگری نیز بر وجود آن متصور است که در صورت عدم امکان اجرای حدود الهی نمیتوان از آنها صرف نظر کرد؟ سازوکارها و ابزارهای چنین فرآیندی چیست؟ حد و مرز توقف حدود الهی توسط حاکم اسلامی تاکجاست؟ این پژوهش به دنبال آن است تا ثابت کند اولویتدهی اهداف حکومت اسلامی بر یکدیگر، تفسیر از مصلحت، منبع و مبنای تحلیل مصلحت، روش، ابزار و متدلوژی کشف و بکارگیری مصلحت، عوامل کشف و اجرای مصلحت در تحلیل میزان مشروعیت و کارکردهای هر ساختار سیاسی در اسلام مؤثر است.
از جمله اینکه آیا صرفا حکومت اسلامی موظف به اجرای حدود الهی است یا اهداف دیگری نیز بر وجود آن متصور است که در صورت عدم امکان اجرای حدود الهی نمیتوان از آنها صرف نظر کرد؟ سازوکارها و ابزارهای چنین فرآیندی چیست؟ حد و مرز توقف حدود الهی توسط حاکم اسلامی تا کجاست؟ از سؤالات دیگر این پژوهش، میتوان به موارد زیر نیز اشاره کرد: چه فرآیندی میتوان برای مشروعیتبخشی به اهداف حکومت متصور شد؟ و تبیین فقهی عناصر مؤثر بر احکام حکومتی چیست؟ آیا تعلیق و اولویتبندی برخی اهداف حکومت، سبب الغای اثر غایی آنها نخواهد شد؟ مرزهای تعلیق احکام اولیه و ثانویه تا کجاست؟ اثر مترتب بر تعلیق یا تعطیلکردن احکام شرعی بر ماهیت حکومت دینی چیست؟ عبور از احکام اولیه به اعتبار مصلحت جامعه اسلامی، لطمهای به ماهیت دینی حکومت و مرزبندی مفهومی و ساختاری آن نمیزند؛ از آن روی که اراده مقنن، معطوف به تعلیق یا توقف موقت ـ و نه تعطیلی دائمی ـ احکام است و با بقای اعتقاد به جاودانگی احکام شریعت، اجرای آن بعد از رفع ضرورت دوباره امکانپذیر خواهد بود.