Abstract:
بررسی اسناد تاریخ آموزش و پرورش در ایران نشان میدهد که تربیت معلمان در ایران، سابقهای طولانی دارد. با وجود این، از زمان شروع تربیت معلم به طور رسمی و تاسیس دارالمعلمین مرکزی در ایران، صد سال میگذرد. با تغییرهای متعددی که در ساختار وزارت معارف ایجاد شد، دارالمعلمین نیز بهتدریج از نظر ساختاری دچار تغییر و تحولهای بسیار شد و به حسب نیاز و شرایط ویژه سیاسی- اجتماعی، اشکال مختلفی به خود گرفت. بررسیهای تاریخی حاکی از آن است که این تحولات بیش از آنکه نشاندهنده انسجام و تداوم باشد، نمایانگر گسست و گاهی سردرگمی است. از سویی هم در ابتدای دهه 1390، مراکز مسئول آموزش معلمان، در نهادی به نام «دانشگاه فرهنگیان» تجمیع شدند. این اتفاق، صرفنظر از چرایی و چگونگی آن، تصوری نادقیق ایجاد نمود مبنی بر اینکه این دانشگاه ادامه دهنده کار دانشگاه تربیت معلم، دانشسرایعالی، دانشگاه تهران و دارالمعلمین عالی و مرکزی است. در صورتی که مطالعه اسناد موجود در ایران، بهویژه اسناد موجود در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، نشان میدهد که بخش اول این گزاره که «تربیت معلم به طور رسمی، در ایران صد ساله شد» دقیق است و بخش دوم که «دانشگاه فرهنگیان، تداوم بدون گسست این صد سال است»، دقیق نیست و اصرار بر آن، سبب ایجاد شبهه و کجروی میشود. همچنین، این مقاله به دنبال ارزیابی عملکرد نهادهای تربیتمعلم در صد سال گذشته و قضاوت در مورد بهتر یا بدتر بودن آنها نسبت به یکدیگر نیست، بلکه تلاش دارد با نمایاندن مشابهتها و تفاوتها امکان درسآموزی از سیر تاریخی این نهادها را فراهم نموده تا در رفع ابهامات، پرهیز از تکرار اشتباهها و شناخت موفقیتها موثر باشد.
Machine summary:
مراحل انجام دادن پژوهش ، شامل مراجعه غيرحضوري به مرکز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي، سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي، شورايعالي آموزش و پرورش ، پورتال وزارت علوم ، تحقيقات و فناوري، سايتهاي دانشگاه خوارزمي و دانشگاه فرهنگيان ، سايتهاي معتبر اطلاع رساني در ايران و ساير اسناد مکتوب و مجله هاي آموزشي وقت از جمله «مجله يغما» و «ماهنامه آموزش و پرورش » بوده است .
«اين مؤسسه صرفاً کاربرد آموزشي داشت و به منظور جذب دانشجويان مستعد ماده خاصي (ماده ٥) در اساسنامه سازمان تربيت معلم گنجانده شد مبني بر اينکه وزارت آموزش و پرورش ١ موظف است که دانش آموختگان اين مؤسسه را پس از پايان تحصيل ، به منظور تدريس در دانشگاه هاي علوم شهرستانها با حقوق و مزاياي استادياري به خدمت بگيرد.
دانشگاه فرهنگيان دانشگاه فرهنگيان ، دانشگاهي «مأموريت -محور و استراتژيک » براي تأمين ، تربيت و توانمندسازي معلمان و نيروي انساني وزارت آموزش و پرورش در ايران است که در دي ١٣٩٠، با تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي و با تجميع کليه مراکز تربيت معلم سراسر ايران تأسيس شد و از سال ١٣٩١ شروع به کار کرد.
تأمين نيروي انساني تاريخ تحول تربيت معلم در ايران بيان گر اين دورانديشي است که پيش و همزمان با تأسيس دارالفنون و زمينه سازي براي راه اندازي دارالمعلمين ، انتخاب تواناترين افراد و اعزام آنان به خارج ، در صدر برنامه هاي اين نهاد بود.