Abstract:
ﺗﻮﺳﻌﻪی روﺳﺘﺎﯾﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺎزﺳﺎزی ﺟﺎﻣﻌﻪی روﺳﺘﺎﯾﯽ ﺑﺮاﺳﺎس اﻧﺪﯾﺸﻪ و ﺑﯿﻨﺶ ﺟﺪﯾﺪ) ﻋﻠﻢﺑﺎوری، اﻧﺴﺎنﺑﺎوری، ﻣﺤﯿﻂﺑﺎوری- ﻣﮑﺎنﺑﺎوری، ﺗﻌﺎﻣﻞﺑﺎوری و آﯾﻨﺪهﺑﺎوری (ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﯾﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ و ﺣﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﮕﯽ اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﭼﺎرﭼﻮب، آﯾﻨﺪهی ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﯾﯽ، ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪی ﻓﻀﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻫﺮ ﭘﯿﺸﺎﻣﺪی، راﻫﮕﺸﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻮد. در اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﺮانﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی و آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ ﻫﺮﯾﮏ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺛﺮﮔﺬاری و اﺛﺮﭘﺬﯾﺮی ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﭘﯿﺸﺮانﻫﺎ و آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ ﺑﺮ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ درﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﯾﯽ اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﮐﺮدﺳﺘﺎن، ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه، اﯾﻼم، ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﻫﻤﺪان از اﻫﺪاف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻒ، ﭘﺮﺳﺶ راﻫﺒﺮدی اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮانﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی و آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ ﻫﺮﯾﮏ، ﭼﻪ ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪی ﻓﻀﺎﯾﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارد. ﺑﺮای ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ، از ﯾﮏ ﺳﻮ، روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از روش دﻟﻔﯽ) ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺮات 20 ﺧﺒﺮهی ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ و ﻣﻮﺿﻌﯽ (و ﻧﯿﺰ ﺷﯿﻮهی ﮔﺮدآوری ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﺮانﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی ﺑﻪﮐﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ، ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﭘﯿﺸﺮانﻫﺎ و آﯾﻨﺪهﻫﺎی ﺑﺪﯾﻞ آنﻫﺎ و ﺗﺪوﯾﻦ ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪی ﻓﻀﺎﯾﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﯾﯽ، از ﻧﺮماﻓﺰار ﺳﻨﺎرﯾﻮوﯾﺰارد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ36 ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن 27 ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﺿﻌﯿﻒ، 6 ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر و 3 ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﺑﺎ ﺳﺎزﮔﺎری ﻗﻮی ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ، ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎ) ﻣﻌﻘﻮﻟﯿﺖ و ﺑﺎورﭘﺬﯾﺮی، ﺗﻤﺎﯾﺰ، ﺳﺎزﮔﺎری دروﻧﯽ، ﻣﺤﺘﻮای ﺳﻮدﻣﻨﺪ و ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰی (، ﺳﻪ ﺳﻨﺎرﯾﻮی» ﺑﻬﺎر زاﮔﺮس «،» ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﺑﻬﺎر «و» ﺧﺰان ﺳﺎزﮔﺎر «اﻣﮑﺎن وﻗﻮع ﺑﯿﺸﺘﺮی داﺷﺘﻪاﻧﺪ. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ، آﯾﻨﺪهی ﺗﻮﺳﻌﻪی روﺳﺘﺎﯾﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪی ﺳﻪ آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ در ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎی ﻣﺬﮐﻮر، ﻧﺘﯿﺠﻪی ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻧﻮع ﻧﮕﺮش، روﯾﻪ، ﭼﺎرﭼﻮب و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺳﯿﺎﺳﺖﭘﮋوﻫﯽ و آﯾﻨﺪهﻧﮕﺮی ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺗﻨﻮع اﻗﺘﺼﺎدی و درآﻣﺪی در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﯾﯽ اﺳﺖ.
Machine summary:
واکاوی و احصاء گزارههای راهبردی مستخرج از رهیافت ها و نظریات نوین سیاست گذاری و برنامه ریزی توسعه ی فضایی ٣بر مؤلفه ها و عواملی نظیردرونزایی توسعه ؛مشارکت و همکاری حداکثری تمامی بازیگران توسعه ای ؛رویه ی پایین به بالا؛رویکرد آمایشی- فضایی نهادگرا؛توجه به زمینه و واقعیت های جغرافیایی و فضایی ؛نهادسازی توسعه ای ؛توانمندسازی و ظرفیت سازی کنشگران و فضای توسعه باحکمروایی تأکیددارد (درویشی و همکاران، ١٣٩٦) در این راستا،با الزام به مبانی نظری و اندیشه ای، ترسیم و طراحی سناریوهای توسعه ی فضایی بایدضمن توجه به اصول مطرحشده ،با یکپارچگی قلمرویی، بخشی و سازمانی (نهادی) (کید، ٢٠٠٧)ویکپارچگی چشم انداز (لویس آلبرت، ٢٠٠٦)در پهنه های فضایی همراه شودتا زمینه ی عینی و عملیاتی راهبردها و مداخلات فضایی منبعث از سناریوها را به همراه داشته باشد.
141 (رجوع شود به تصویر صفحه) ٤-نتیجه گیری نتایج پژوهش حاضر نشان داده است که پیشرانهای «چارچوب سیاست گذاری و اجرای برنامه - ها»، «نگرش به توسعه ی مناطق روستایی»، «قوانین و مقررات توسعه ی روستایی»، «درآمدهای نفتی و توسعه ی روستایی»، «منطبق نبودن سیاست گذاری مبتنیبر سیاست پژوهی »و «نظام تصمیم گیری (سیاست گذاری، برنامه ریزی وحکمروایی) در توسعه ی روستایی» به عنوان پیشران- های اصلی (استراتژیک ) در فرآیندطراحی و تدوین سناریوهای توسعه ی فضایی مشخص شدهاند.
در همین چارچوب، ازمنظر نظریه ای-اندیشه ای، رویکرد و رهیافت غالب درپژوهش بر بهرهگیری از نظریات، سیاست گذاری و برنامه ریزی فضایی راهبردی نهادگرا، حکمروایی منطقه ای (فضایی) مبتنیبر رهیافت توسعه ی پایدار و سناریونگاری فضایی مبتنی است که از این منظر،با پژوهش های انجامشده تفاوت محتوایی دارد.