Abstract:
ارتباط دین با جنگهای رخداده یا در حال وقوع در جهان، مسئلهای است که امروزه به موضوع مورد گفتوگو میان افراد تبدیل شده و بعضی از اندیشمندان حوزة دین را به اظهارنظر در اینباره واداشته است. مقالهای از هانسکونگ، استاد برجستة الهیات کلیسایی، منتشر شده که همین مسئله با محوریت سه دین توحیدی یهودیت، مسیحیت و اسلام در آن مورد بررسی قرار گرفته است. اما ازآنجاکه بخش زیادی از این مقاله، مربوط به بحث جهاد در اسلام میشود و او به عنوان فردی غیرمسلمان، در این زمینه اظهارنظرهایی کرده است، به نظر میرسد ارزیابی سخنان او ضروری باشد. نوشتة پیشرو، با هدف حفظ حقیقت اسلام و ارائة سیمای اصیل آموزههای آن، به بازنگری مقالة کونگ با روش تحلیلی ـ انتقادی پرداخته و به این نتیجه رسیده است که مقاله او بهرغم داشتن جنبههایی مثبت، با نکات منفی قابلتوجهی در معرفی این آموزة مهم اسلامی درآمیخته است.
Machine summary:
کونگ در این مقاله، با بررسی تأثیر دین بر درگیریهای کنونی جهان و با تمرکز بر ادیان توحیدی، یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام، نتیجه میگیرد که جنگها در قرن بیستویکم نمیتوانند عادلانه، مقدس، یا پاک شمرده شوند و ازاینرو، نمیتوان آنها را به تفکرات دینی نسبت داد.
اما بهرغم هدف درست کونگ، ازآنجاکه او فردی غیرمسلمان است و بخش زیادی از این مقاله به بحث جهاد در اسلام مربوط میشود، ضروری است که سخنان او مورد ارزیابی قرار گیرد و در صورت سوءبرداشتهای او از این آموزة مهم اسلامی، نکات موردنیاز بازگو شود تا ماهیت و حقیقت زیبای آموزههای اسلامی، زیر پوستین ناموجه تفسیرهای نادرست پنهان نماند.
پس از آن نیز مینویسد، هدف اسلام از جنگها این نبوده که به اجبار، دین مردم را تغییر دهد و آنان را مسلمان کند، بلکه مسلمانشدن مردم، امری اختیاری برای آنان بود و جمعیتی که علیه آنها جهاد شده بود، اگر تسلیم میشدند، میتوانستند مورد حمایت و اسلام قرار گیرند.
اگر منظور، ستمنکردن بر دیگران و محور قرار دادن صلح است که در این صورت نیز باید گفت اسلام هم با تأکیدات دائم، آن را یکی از شعارهای محوری خود معرفی کرده و آن را همواره بر مسلمانان واجب و لازم میداند.
در اینباره، لازم است گفته شود: مسئلة دعوت اسلامی و تلاش برای گسترش اسلام، یک حقیقت مسلم است، اما این حقیقت، هرگز مستلزم برپاکردن جنگ و ستیز سخت با ملتها نیست.
تعیین پاداش الهی برای جنگیدن در راه خدا، مانند بیان پاداش الهی در برابر انجام سایر احکام اسلامی است و به معنای تبدیل شدن مسئلة جهاد به عنوان اصل ششم اسلام نیست.