Abstract:
توسعه ی انسانی یکی از نظریه های متأخر توسعه به شمار میرود که از دهه ی 1990 به بعد مقبولیت عام یافته است. از دید توسعه ی انسانی، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سالم و خلاق، هدف نهایی توسعه است. توسعه ی انسانی بدون نقش مؤثر دولت تحقق نمییابد زیرا پیشبرد راهبرد توسعه ی انسانی به یک دولت فعال نیاز دارد. امروزه یکی از شاخص های سنجش سطح توسعه ی کشورهای مختلف، گزارش های ملی و بین المللی توسعه ی انسانی است. قطر از زمان تاسیس در سال 1971 به کمک درآمدهای قابل ملاحظهی حاصل از صادرات نفت و گاز و سپس با تنوع بخشیدن به فعالیت های اقتصادی، از منطقه ای محروم و بیابانی به کشوری ثروتمند و در رتبهی کشورهای با توسعهی انسانی خیلی بالا تبدیل شدهاست. در این مقاله، ابتدا به مفاهیم توسعه و توسعهی انسانی از جمله سیر تحول مفهوم توسعه، چگونگی طرح نظریه ی توسعه ی انسانی و نحوه ی رتبهبندی کشورها به وسیله ی شاخص توسعه انسانی اشاره شده و پس از آن؛ ویژگیهای عمومی، تحولات سیاسی، روندهای جاری اقتصادی، و شاخص و وضعیت توسعهی انسانی کشور قطر بررسی میشود.
a
Machine summary:
قطر از زمــــان تـــاسیس در سال ١٩٧١ بـه کمـک درآمدهای قابل ملاحظه حاصل از صادرات نفت و گاز و سپس با تنـوع بخشیـــدن بـــه فعالیـت هـای اقتصادی ، از منطقه ای محروم و بیابانی به کشوری ثروتمند و در رتبه کشورهـای با توسعه انسانی خیلی بالا تبدیل شده است .
سؤالی که می توان پرسید این اسـت که رشد و توسعه اقتصادی در این کشور چـه تـأثیری بـر شـاخص هـای توسـعه ی انسـانی ایـن کشــور داشته است ؟ به نظر می رسد این کشور به کمک رشد و توسعه اقتصادی و هدایت دولت ، در زمینه ی توسعه انسانی نیز پیشرفت های قابل ملاحظه ای به دست آورده است .
1. United Nations Development Programme جدول ١: تعداد کشورها بر حسب سطوح شاخص توسعه انسانی در سال ٢٠١١ {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} Source: UNDP (2011), Human Development Report 2011: Sustainability and Equity, (NY: Palgrave, pp127-130) هر چند انتظار میرود کشورهایی که درآمد سرانه ی بالاتر دارند، از شـاخص توسـعه انسـانی بالاتری برخوردار باشند اما مقایسه ی بین کشـوری در جـدول (٢) نشـان دهنـده آن اسـت کـه بسیاری از کشورها با درآمد سرانه بالاتر در سطوح پایین تری از شـاخص توسـعه ی انسـانی قـرار دارند.
جدول ٢: درآمد سرانه و شاخص توسعه انسانی کشورهای منتخب {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} Source: UNDP (2011), Human Development Report 2011: Sustainability and Equity, (NY: Palgrave, pp 195-198) ٢.
جدول ٨: مهمترین شاخص های توسعه انسانی قطر {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} Source: UNDP (2011), Human Development Report 2011, NY, pp.