Abstract:
تحولات اخیر جهان عرب ژئوپلتیک قدرت در خاورمیانه را به شدت متاثر کرد. سقوط دولتهای اقتدارگرایی همچون بن علی و مبارک، معادله قدرت در خاورمیانه را وارد دوره جدیدی کرد. قدرتهای منطقهای با باز تعریف موقعیت و منافع ملی و منطقهای خود شروع به گسترش روابط با رژیمهای پسا انقلابی کردند. ترکیه به عنوان یکی از قدرتهای اثر گذار در منطقه، تحولات عربی را فرصتی برای باز آفرینی نقش و موقعیت تاریخی خود در نظر گرفت. این امر با قدرت گیری اخوان المسلمین در مصر و النهضه در تونس اوج گرفت. حزب عدالت و توسعه که شاخهای از اخوان المسلمین است، ظهور این جریانها را در عرصه قدرت در دو کشور به مفهوم گسترش تمدنی و فرهنگی خود تلقی کرد و این امر را فرصتی برای استراتژیک کردن روابط خود با دولتهای جدید در مصر و تونس تبدیل کرد. سقوط این جریانها از شاکله قدرت در مصر و تونس، استراتژی منطقهای ترکیه را مختل کرد و این کشور از فاز الهام بخش بودن در تحولات خاورمیانه به فاز نظامی-امنیتی تغییر مسیر داد. تنش در روابط با مصر، مداخله نظامی در سوریه از جمله پیامدهای این سیاست است. این مقاله در پی بررسی آسیبهای ترکیه از سقوط اخوان المسلمین و در مرحله بعدی تلاش آنکارا برای بازگشت دوباره این گروه به ارکان قدرت است. فرضیه تحقیق به این شکل مطرح میگردد که سقوط اخوان المسلمین در مصر، ترکیه را از نقش معنوی و فرهنگی در منطقه دور ساخت و موقعیت این کشور را در نظم بخشی به بحرانهای خاورمیانه تضعیف کرد.
Recent developments in the Arab world have strongly affected geopolitics in the Middle East. The collapse of authoritarian states, such as Ben Ali and Mubarak, brought the Middle East power equation into a new era. Regional powers, by redefining their national and regional interests and positions, began to expand ties with post-revolutionary regimes. Turkey, as one of the influential powers in the region, considered Arab developments as an opportunity to redefine their historical role. This increased with the rise of the Muslim Brotherhood in Egypt and Ennahda in Tunisia. The Justice and Development Party, a branch of the Muslim Brotherhood, saw the emergence of these currents in the two countries in terms of civilian and cultural expansion, making it an opportunity to strategize its relationship with the new governments in Egypt and Tunisia. The collapse of these currents from the power struggle in Egypt and Tunisia disrupted the regional strategy of Turkey, shifting its inspiration from the Middle East to the military-security phase. The tension in relations with Egypt, the military intervention in Syria is one of the consequences of this policy. The study seeks to investigate Turkey's damage to the fall of the Muslim Brotherhood and, at a later stage, Ankara's attempt to return the group to power. The research hypothesis is that the collapse of the Muslim Brotherhood in Egypt left Turkey out of the spiritual and cultural role of the region and undermined its position in ordering the Middle East crisis.
Machine summary:
حزب عدالت و توسعه که شاخه اي از اخوان المسلمين است ، ظهور اين جريان ها را در عرصه قدرت در دو کشور به مفهوم گسترش تمدني و فرهنگي خود تلقي کرد و اين امر را فرصتي براي استراتژيک کردن روابط خود با دولت هاي جديد در مصر و تونس تبديل کرد.
١٧٠/ فصلنامه سياست خارجي، سال ٣٣، شماره ١، بهار ١٣٩٨ روابط دو کشور با انتخاب محمد مرسي به عنوان رئيس جمهوري اين کشور که پايگاه اصلي طرفدارانش را اسلام گرايان ميانه رو، به ويژه اخوان المسلمين و حزب عدالت و توسعه تشکيل ميدادند، باعث گرديد که پيوندهاي سياسي و اقتصادي دو کشور در منطقه عميق تر از گذشته شود و طي مدت حکمراني محدود مرسي، مواضع منطقه اي و بين المللي دو کشور در اکثر موارد مشابه هم بود.
١٧٢/ فصلنامه سياست خارجي، سال ٣٣، شماره ١، بهار ١٣٩٨ اگرچه برخي از جمله دانيل بيمان معتقد است حمايت هاي ترکيه از ابقاي اخوان المسلمين و تلاش براي بازگشت آن ها به عرصه قدرت مصر با اين تصور که اين جريان جا پاي حزب عدالت و توسعه ميگذارد اشتباه است .
در سطح داخلي، حزب عدالت و توسعه ١٧٤/ فصلنامه سياست خارجي، سال ٣٣، شماره ١، بهار ١٣٩٨ ترکيه تظاهراتي در حمايت از محمد مرسي و اخوان المسلمين و ايجاد يک کمپين در ترکيه ترتيب داد و علامت چهار انگشت به عنوان نماد حمايت مردم ترکيه از مرسي در خيابان هاي اين کشور به نمايش درآمد که در واقع نمادي در مخالفت با کودتايي بود که معترضين مصري در خيابان هاي قاهره نشان ميدادند(٢٠١٦٧,Meringolo).