Abstract:
از عصر نزول تا به امروز، قرآن کریم دارای جذابیت و گیرایی منجصر به فردی بوده است؛ تاریخ اثبات کرده است که این جذابیت منحصر به فرهنگ، قومیت یا دوره زمانی مشخصی نیست. یکی از مهمترین دلایل جذب مخاطب به قرآن کریم، مربوط به عنصر «پیام» (هم در بعد شکل و بعد محتوا) است. سوال اصلی مقاله این است که مهمترین ویژگیهای جذابیت بخش شکل و محتوای پیام قرآنی از منظر خود قرآن کریم چیست؟ برای پاسخ به این پرسش نیز، از روش تفسیر موضوعی استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان میدهد که فصاحت، بلاغت، موسیقی پذیری، ساختار هندسی و نظم معنایی را میتوان به عنوان مهمترین دلایل جذابیت شکل پیام قرآنی در نظر گرفت. در حوزه محتوایی نیز میتوان به مواردی مثل: انطباق با فطرت، حق بودن، توجه به نیازهای مخاطبان، عمومیت و گستره دعوت، رعایت حرمت و کرامت مخاطبان، عدم وجود نفع برای فرستنده، سماحت و سهولت، پیراستگی از اختلاف و تناقض و... اشاره کرد.
From the age of decline to the present day, the Holy Qur'an has had a certain attraction and attraction. History has proven that this attraction is not limited to a specific culture, ethnicity or period of time. One of the most important reasons for attracting the audience to the Holy Qur'an is related to the element of "message" (both in dimensional dimension and content dimension). The main question of the article is that the most important features of the charm of the form of the Qur'anic message and the content of the Holy Qur'an itself? To answer this question, thematic interpretation method has also been used. The result of this research shows that eloquence, rhetoric, musicality, geometric structure and semantic order can be considered as the most important reasons for the attractiveness of the form of the Qur'anic message. In the domain of content, there are also such things as: adaptation to nature, right, attention to the needs of the audience, the general and scope of the invitation, respect for the dignity and dignity of the audience, the lack of benefit to the sender, care and ease, the elimination of conflict and contradiction and ... Cited.
Machine summary:
از آنجا که قرآن کريم براي جذابيت از اصـولي هماننـد اصـول و قواعـد کلامـي بشـر بهره برده است ، مفاهيم و آموزه هاي قرآني ميتواند پاسخي بـه برخـي پرسـش هـاي علـوم ارتباطات در اين مسئله نيـز باشـد؛ چراکـه قـرآن در همـۀ عصـرها و مکـان هـا پاسـخگوي نيازهاي هدايتي بشر است .
٢. جاذبه و دافعه در موضوع «دعوت » يکي از مباحث مهم در حوزة جذب مخاطبـان بـه ديـن ، ايـن اسـت کـه بـراي دعـوت ابتدايي (و در ادامه ، براي رشد و تربيت مسلمانان ،) چه رويکـرد و شـيوه اي از سـوي ديـن توصيه شده است .
ک ؛ ايازي، ١٣٨٣: ٢٢ـ٢٤)؛ مثلاً واژة «حمد» در آيـۀ {اْلحَمْدُ لَِّلهِ رَبِّ اْلعاَلمِين َ} (الفاتحه / ١)، از ميـان واژگـان نزديـک بـه آن مثـل «مـدح » و «شکر» گزينش شده است ، اما تفاوت هاي ظريفي در اين واژگان وجود دارد کـه در بافـت آن در قرآن ميتوان ملاحظه کرد.
مثال هاي فراواني را در اين زمينه ميتوان در قرآن کريم يافت ؛ به عنوان نمونه ، در آيـۀ کريمۀ {إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ الَّلهِ الصُّمُّ اْلبُکْمُ اَّلذِينَ لا يعْقِلُون َ: بدترين جنبندگان پيش خدا آن کران و گنگاني هستند که نميانديشند} (الأنفال / ٢٢)، واژة «دواب » کـه بـر «حيـوان » اطلاق ميشود، براي انسان به کار رفته اسـت .
از اين منظر، يکي از مهم ترين ويژگيهاي اسلام و آموزه هاي قـرآن کـريم ايـن اسـت که به نيازهاي انسان توجه عميقي نشان داده است و درصـدد تـأمين نيازهـاي واقعـي انسـان ميباشد (ر.