Abstract:
موفقیت و پویایی در راستای نیل به اهداف جامعه، مستلزم تغییر در فعالیتها، چگونگی اداره جامعه و به ویژه تامل بر روند توانمندسازی نیروی انسانی است. پژوهش کیفی حاضر، با هدف تبیین و شناسایی الگوی توانمندسازی نیروی انسانی در پرتو باور به مهدویت انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت، مبتنی بر شیوه تحلیلی _ استنتاجی است و از لحاظ هدف، کاربردی و توسعهای محسوب میشود و از لحاظ راهبرد پژوهش نیز یک پژوهش اکتشافی بوده و در نهایت، از لحاظ روش کیفی بهکار رفته، مبتنی بر نظریه دادهبنیاد است. مشارکتکنندگان در این پژوهش، استادان دانشگاهها و حوزههای علمیه، پژوهشگران حوزه مهدویت و مدیران منابع انسانی بوده، نمونهگیری بهصورت هدفمند بوده، و روش انتخاب افراد نمونه، گلوله برفی است. با استناد به قاعده اشباع نظری، اندازه نهایی مشارکتکنندگان پژوهش، 11 نفر خبره در حوزه پژوهش تعیینشده است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبههای نیمهساختاریافته بود. در نهایت، جهت تحلیل اطلاعات بهمنزله محور اصلی نظریهپردازی مبتنی بر دادهها، از روش تحلیل محتوای مقولهای استفاده شد. نتایج این پژوهش، مشتمل بر سه بعد و 13 مولفه محوری بود. براساس تحلیل دادههای پژوهش، از بعد ساختاری عواملی چون تاکید بر هدفمداری و تحولگرایی و برنامهریزی هدفمند آموزشی، از بعد رفتاری صداقت و امانتداری، مسئولیتپذیری و تاثیرگذاری و از بعد زمینهای تاکید بر ارتقای فرهنگ مهدویت، زهد و پارسایی، بندگی خالصانه و بصیرت، بیشتر مورد تاکید بودهاند.
Machine summary:
(بندعلی، 1386: ) در همین امتداد باور به مهدویت به مثابه یک رکن اعتقادی شیعه مطرح میشود؛ زیرا حیات شیعه، بدون نظام امامت، معنا ندارد: «لو لا ما فی الأرض منا لساخت الأرض بأهلها» (طبرسی، 1403: 317)؛ بنابراین، شیعه به امام زنده، حاضر، ناظر و تلاشگری اعتقاد دارد که واسطه فیض است؛ «بیمنه رزق الوری و بوجوده ثبتت الأرض و السماء» (قمی، 1391: 143) در ادبیات پژوهشهای راهبردی و برخی رشتههای علمی مرتبط، تأکید میشود که هنر «تدوین ارائه توصیه» یکی از مهارتهای مهم پژوهش است (گلدمن، 1394: 103) و همچنین پولاک (1971) ادعا میکند داشتن چشمانداز از آینده، به منزله یک محرک اصلی توسعه اجتماعی و تاریخی به حساب میآید؛ ضمن اینکه میتوان چشمانداز به منزله مثالی برای آرمان گرایی تاریخی در نظر گرفت.
(اعرابی، 1392: ج1، 132-136) الگوی مدنظر این پژوهش، ترکیبی از الگوهای فراگردی و نتیجهای است که ضمن مشتمل بودن بر مراحل معین، به نتایج توانمندسازی نیروی انسانی در پرتو باور به مهدویت نیز نظر دارد.
بر این اساس، میتوان گفت که در الگوی توانمندسازی نیروی انسانی در پرتو باور به مهدویت، داشتن برخی از ویژگیهای ساختاری تأثیر مثبتی دارد که از طریق ویژگیهایی همچون پویایی و شادابی، انعطافپذیری، هدفمداری و تحولگرایی و برنامهریزی هدفمند آموزشی، نمود پیدا میکند.
جدول 4: مفاهیم و مؤلفههای بیانگر ویژگیهای زمینهای (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) مدل خام پژوهش با شناسایی و تبیین ابعاد و مولفههای توانمندسازی نیروی انسانی در پرتو باور به مهدویت، در نهایت و با توجه به جداول فوق و استنباطهای انجام شده، مدل خام زیر (نمودار 1) ترسیم شد و به منزله نتیجه پژوهش حاضر، ارائه گردید.
"Psychological empowerment in the workplace: dimensions, measurement, and validation", Academy of Management Journal, 38, 1442-1465.