Abstract:
زمینه: زندگی در روزگار کنونی به شکل روزافزونی بر زیرساختهای فراگیر علمی و فناورانه تکیه دارد. امروزه استفاده از فناوری در تمام ابعاد زندگی مردم تجلی یافته است به طوریکه فرایندهای تصمیمگیری در تمامی جوانب براساس شاخصهای علم و فناوری صورت میگیرد. علم حتی به مسائلی همچون اخلاق و سنت نیز راه یافته است بنابراین مسائل و دغدغههای سنتی اخلاق در عصر حاضر ابعاد جدیدی یافته و نیازمند بررسی و کنکاشهای تازهایاند. پیدایش قلمرو پژوهشی اخلاق علم و فناوری نتیجه این کنکاشهاست. مباحث اخلاق امروزه به کلیه حوزههای دانش راه یافته، به صورتی که از اخلاق در شاخههای مختلف علوم بشری سخن گفته میشود. هدف این مطالعه شناسایی مراکز فعال در حوزه اخلاق علم و فناوری اعم از مراکز علمی و دانشگاهی و غیردانشگاهی در کشورهای امریکا، انگلستان، هند و چین است.
نتیجهگیری: در این مقاله، تجربه کشورهای امریکا، انگلستان، هند و چین به عنوان کشورهای دارای مراکز فعال در حوزه اخلاق در علم و فناوری بررسی شد. این مقایسه بیانگر گستردگی فعالیتهای سازمانهای فعال در حوزه اخلاق در علم و فناوری است. بنابراین میتوان از تجارب مثبت این کشورها استفاده کرد.
Machine summary:
مقایسه مراکز فعال در حوزه اخلاق در علم و فناوری در کشورهای امریکا، انگلستان، چین و هند دکتر اکرم قدیمی گروه ترویج علم، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور (تاریخ دریافت:15/8/96، تاریخ پذیرش:25/10/96) سرآغاز اخلاق1 از ضروریترین نیازهای جامعه انسانی است و بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی ریشه اخلاقی دارد به همین دلیل اصلاح اخلاق زیربنای اصلاح جامعه دانسته میشود (1).
هدف این مطالعه، شناسایی مراکز فعال در حوزه اخلاق علم و فناوری اعم از مراکز علمی و دانشگاهی و غیردانشگاهی در کشورهای امریکا، انگلستان، هند و چین است تا بتوان از تجارب مثبت و سازنده آنها بهره گرفت.
دانشمندان باید استفاده از دانش علمی را به نحوی مد نظر قرار دهند که در آن موضوعات اخلاقی تضمین شده باشد و این سرآغاز رابطه رسمی اخلاق و علم به عنوان معیار ارزیابی رفتار انسانی است (16).
جدول 2: سازمانها و مراکز مربوط به اخلاق علم و فناوری در انگلستان سازمان های مرتبط با اخلاق در انگلستان مرکز تعالی در آموزش و یادگیری دانشگاه لیدز مرکز اخلاق زیستی و فناوریهای نوظهور دانشگاه سنت ماری کالج (سی بی ای تی) مرکز محاسبات و مسئولیت اجتماعی دانشگاه مونت فورت (سی سی اس آر) مسیحیان در علم شورای نافیلد در حوزه اخلاق زیستی نظام تایید اخلاقیات در دانشگاه آنجلیا راسکین مرکز تاریخ پزشکی، اخلاق و پزشکی انسانی مرکز اخلاق، حقوق و امور عمومی مرکز امور اخلاقی، پایداری و فناوری دانشگاه ادینبورگ، دانشکده پزشکی و دامپزشکی اخلاق پژوهش در دانشگاه کالج دانشگاهی لندن سرویس ملی اخلاق پژوهش دستور اخلاقی در انگلیس نکته قابل توجه، نظاممند بودن موضوع اخلاق علم و فناوری در کشور انگلیس نسبت به سایر کشورهای مورد مطالعه است.