Abstract:
نظریّه ادراکات اعتباری برای اولین مرتبه توسط علاّمه طباطبائی(ره) مطرح شد و در حوزه معرفتشناسی از ابتکارات مبتنی بر رئالیسم تعاملی است، طبق این نظریه شناخت ما در مواجهه با واقعیّت خارجی تصحیح میشود و تکامل مییابد. طرح ادراکات اعتباری نتیجة مواجهة علاّمه با مسئلة تکثّر ادراکات است که بر اساس آن، ادراکات انسان تکثیر مییابد و به تبع آن، ماهیّت گزارههای اخلاقی تبیین میشود، طبق این فرض در برداشت اولیه استدلال علاّمه برای اعتباری بودن حسن و قبح و نفوذ احساسات در اعتباریّات، ناخودآگاه به نسبیّتگرایی هنجاری منجر میشود، استاد مطهّری در مواجهه با دیدگاه علامه ضمن پذیرش نظریّة اعتباریّات با نقد دیدگاه علامه سعی در ثابت نگه داشتن پایههای اخلاقی دارد و راهحل قضیه را در تفکیک میان فعل اخلاقی و معیار اخلاقی، تفاوت قائل شدن بین من علوی و من سفلی انسان و تفکیک قائل شدن بین حسن و قبح فاعلی و حسن و قبح فعلی میداند، که صرف نظر از برخی نقدها میتوان رویکرد اصلاحی استاد مطهری را راهگشا دانست، ضمن اینکه باید اذعان نمود که رویکرد نگاه تکثرگرایانه علامه به مسئله اخلاق در ادراکات اعتباری راه گفتگو با دیگر فرهنگها را باز نگه میدارد. در این پژوهش ضمن پاسخ به این پرسش که انتقاد استاد مطهری نسبت به علامه طباطبایی در موضوع اخلاق از منظر ادراکات اعتباری چبست؟ دیدگاه استاد مطهری نیز در موضوع اخلاق از منظر ادراکات اعتباری نقد و بررسی میشود.
The theory of credit perception was first put forward by Allameh Tabataba'i and is an interactive epistemological realism based on the epistemology, according to which our cognition is refined and evolved in the face of external reality. The concept of credit perception is the result of the encounter of the symptom with the problem of the multiplication of perceptions, on the basis of which human perceptions are multiplied and, consequently, the nature of the moral propositions is explained, assuming in the initial understanding of the symptom reasoning for the validity of self-esteem and self-esteem. Subconsciously leads to normative relativism, Motahari's master confronts Allame's point of view while accepting the theory of credit by criticizing Allame's point of view and tries to prove the moral basis, and proposes a solution to the distinction between moral action and moral action. And I'm low on it Sun and the distinction between subjective and actual caliphate and current caliphate knows that, despite some criticisms, the reformist approach of Motahari may be helpful, while acknowledging that Allameh's pluralistic approach to the issue of ethics in credit perceptions is the way of dialogue. Holds it open to other cultures. In this study, while answering the question, what is Motahari's criticism of Allameh Tabatabai's ethics from the perspective of credit perceptions? Professor Motahari's view on ethics is also criticized from the perspective of credit perceptions.
Machine summary:
طرح ادراکات اعتباري نتيجۀ مواجهۀ علاّمه با مسئلۀ تکّثر ادراکات است که بر اساس آن ، ادراکات انسان تکثير مييابد و به تبع آن ، ماهّيت گزاره هاي اخلاقي تبيين ميشود، طبق اين فرض در برداشت اوليه استدلال علاّمه بـراي اعتبـاري بـودن ُحسن و قبح و نفوذ احساسات در اعتبارّيات ، ناخودآگاه به نسّبيت گرايي هنجاري منجر ميشود، استاد مطّهري در مواجهه با ديدگاه علامه ضمن پذيرش نظرّيۀ اعتبارّيات با نقد ديدگاه علامه سعي در ثابت نگـه داشـتن پايـه هـاي اخلاقـي دارد و راه حل قضيه را در تفکيک ميان فعل اخلاقي و معيار اخلاقي، تفـاوت قائـل شـدن بـين مـن علـوي ومـن سـفلي انسـان و تفکيک قائل شدن بين حسن وقبح فاعلي و حسن وقبح فعلي ميداند، که صرف نظر از برخـي نقـدها مـيتـوان رويکـرد اصلاحي استاد مطهري را راهگشا دانست ، ضمن اينکه بايد اذعان نمـود کـه رويکـرد نگـاه تکثرگرايانـه علامـه بـه مسـئله اخلاق در ادراکات اعتباري راه گفتگو با ديگر فرهنگ ها را باز نگه ميدارد.
نظريه ادراکات اعتباري آثار گسترده اي در علوم مختلف دارد با اين حال اين بحث مهم و کليدي، تـاکنون از لحاظ معرفت شناسي فلسفي و مباحث مربوط به اخلاق - بجز در سطح چندين مقاله مورد توجه قرار نگرفتـه است ، هدف مقاله حاضر، تقرير تفاوت نظر علامه طباطبايي و شهيد مطهري در خصوص گزاره هاي اخلاقي از منظر ادراکات اعتباري بعنوان نقطه تقابلي مهم و اصلي است با رويکردي که تاکنون اتخاذ نشده و بـه صـورت تفکيک شده و متمايز ديدگاه هردو در کنار هم تبيين نشـده اسـت ، در ايـن شـيوه اسـتاد مطهـري در برخـي از جهات با علامه همراهي، در برخي جهات ديدگاهي بشدت نقادانه و در در رويکرد ديگري نگاه اصلاح گرانـه به مسئله دارد.