Abstract:
ادبیات مهاجرت ایران با تلفیق روایتهای سنّتی ادب فارسی و غرب در فضایی بینابینی و دو فرهنگی و با بهرهگیری از تکنیکهایی مانند ضد روایت، مقابله با هژمونی فرهنگی و گفتمان قدرت، برخی ارزشهای غالب فرهنگی جامعۀ سنّتی را، و یا آنچه که میشل فوکو «رژیم حقیقت» میخواند به چالش کشیده و توانسته روایتهایی با مؤلفههایی منحصراً زنانه خلق نماید. در این آثار، زن به مثابۀ سوژهای سرکوب شده و اُبژهای درگفتمان قدرت مردسالارنه نیست و ازطریق خلق روایتهای زنانه، سوبژکتیویتهای مستقل مییابد. این مقاله سعی دارد با بررسی دو رمان آشپزخانه ای به رنگ زعفران و پسران و دیگر اجسام سوختنی و با تلفیق دو رویکرد پسا استعماری و پساساختارگرایانه، چگونگی شکلگیری روایتها و صدای زنانه را با به چالش کشیدن هژمونی فرهنگی و روایتهای مردسالارانه و بهرهگیری از «فضای سوم» فرهنگی بررسی نماید.
Machine summary:
برساخت گفتمانی هویت و شکل گیری روایت های زنانه در فضای بینابینی فرهنگی در یادنوشت های زنان مهاجر ایرانی سید رضا ابراهیمی * مریم بیاد ** چکیده ادبیات مهاجرت ایران با تلفیق روایت های سّنتی ادب فارسی و غرب در فضایی بینابینی و دو فرهنگی و با بهره گیری از تکنیک هایی مانند ضد روایت ، مقابله با هژمونی فرهنگـی و گفتمان قدرت ، برخی ارزشهای غالب فرهنگی جامعۀ سّنتی را، و یا آنچه که میشل فوکـو «رژیم حقیقت » می خواند به چالش کشیده و توانسته روایت هایی با مؤلفـه هـایی منحصـراً زنانه خلق نماید.
به همین دلیل یکی از مفاهیم و درونمایه های این آثار رسیدن به این نوع سـوبژکتیویته و یـا برسـاخت هویـت است که در حقیقت ، خواسته یـا ناخواسـته از طریـق بـه چـالش کشـیدن نظـام ارزشـهای مشخّص فرهنگی خلق شده و در ضمن روایت داسـتان از زبـان و منظـر دیـد سـوژۀ اثـر، روایتهای جدیدی پدید می آید که به لحاظ دارا بودن خصوصیات متفاوتی از سبک و سیاق روایتهای سّنتی می توان آن را به نوعی شکل گیری روایتهای زنانه نامید.
در این راستا، روایتهای زنانه با انتقـاد و بـه چالش کشیدن برخی باورها و ارزش های جامعۀ سّنتی و فرهنگ حـاکم بـر آن و یـا آنچـه میشل فوکو آنرا «رژیم حقیقت »(١٩٧٧ ,Foucault) می خواند، خلق شده اند که در «فضـای سوم » و یا در «آستانه » فرهنگی شکل گرفته و روایت در آنها مّتکی بر قواعد روایت شناسـی ادبیات کلاسیک ایران و صرفاً ادبیات کلاسیک و مدرن غربی نیست ؛ بلکه بر اسـاس نظـام بینابینی و چند فرهنگی و به دور از حاکمیت و هژمونی تک صدایی مردانه ایجاد شده است .