Abstract:
مسئله خلود در جهنم برای مرتکب قتل عمدی مؤمن در آیه نود و سوم سوره نساء و همچنین رابطه آن با موضوع توبه، موجب اختلاف نظر مفسران در مفهوم آیه شریفه شده است. در این پژوهش آراء مفسران و همچنین روایات تفسیری فریقین احصاء و بررسی شد و حاصل پژوهش آنکه دو قول عمده بین مفسران مشاهده میشود: 1- منظور از خلود در آیه مکث طویل است که نظر جمهور علمای اهل سنت است؛ بر اساس این رأی خلود کافر نیز ابدی نخواهد بود چرا که ظاهر آیه عمومیت دارد و تنها مربوط به مؤمن نیست و بلکه کافر را نیز در بر میگیرد و این مسئله مخالف اجماع مسلمین است. همچنین اساس این رأی، یعنی هر جا در قرآن کریم، خلود همراه واژه «ابد» باشد به معنای جاودانگی است؛ قابل اثبات نیست.2- موضوع آیه مربوط به کافری است که شخص مؤمنی را به خاطر ایمان وی به خدای متعال به قتل برساند و چنین شخصی برای همیشه در جهنم باقی خواهد ماند و اگر موضوع قتل مومن به خاطر مسائل حقوقی و مادی باشد کیفر وی مکث طولانی است اما در هر دو صورت شرایط توفیق توبه برای قاتل بسیار دشوار است. این دیدگاه برگرفته از روایات تفسیری معصومان (ع) است و این دیدگاه، نظر مختار جستار حاضر است.
The issue of blasphemy committing the intentional murder of a believer in verse 93 of the Surah Nisaa, as well as its relationship with the theme of repentance, has caused the controversy of the commentators in the concept of the verse. In this study, the views of the commentators as well as the narratives of the Persian interpretation have been studied and the result of the study was that two major promises were made between the commentators: 1- The meaning of the verse in the verse is a long pause, the opinion of the president is Sunni scholars; it is a general promise. The appearance and also the problem of the infidels are not in hell. 2- The subject of the verse is for infidels to kill a believer for believing in God the Almighty, and such a person will remain in hell forever. This view is based on the narrative traditions of the infallibles (AS). From the points of this view, the conflict resolution concept of the appearance of the verse is a matter of repentance as well as compatibility with its descent.
Machine summary:
بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران دربارة جزای قتل عمدی مؤمن و رابطۀ آن با مسئلۀ توبه در آیة 93 سورة نساء سید محمد نقیب 1 استادیار، رشته علوم قرآن و حدیث معاون آموزشی وپژوهشی دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم، قم، ایران مرتضی سازجینی 2 دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران سید محمد موسوی 3 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه کاشان، کاشان، ایران (تاریخ دریافت: 06/05/1397؛ تاریخ پذیرش: 10/07/1397) چکيده مسئلة خلود در جهنم برای مرتکب قتل عمدی مؤمن در آیة نودو سوم سورة نساء آمدهاست و رابطة آن با موضوع توبه، موجب اختلاف نظر مفسران در مفهوم آیة شریفه شدهاست.
سؤال اصلی مطرح دربارة آیة 93 سورة نساء به این شکل است که اگر شخص قاتل پس از قتل توبه نماید و یا قصاص شود، آیا به صورت ابدی و همیشه در جهنم باقی خواهد ماند؟ در این صورت، اعمال گذشتة وی چگونه خواهد بود؟ آیا تمام اعمال وی، حتّی با رضایت اولیای دم و خود مقتول در روز قیامت حبط خواهد شد؟ مفسران در پاسخ به سؤالات فوق، نظرات متفاوتی بیان کردهاند.
مستند نقلی روایاتی که بیان میکند مجازات قتل عمدی مؤمن، خلود در جهنم است، به شرط اینکه خداوند مجازات کند و در منابع فریقین، از این دست روایات مشاهده میشود که از جملة آنها میتوان به روایات ذیل اشاره کرد: ـ «فی کتاب معانی الأخبار حدّثنا محمدبن الحسن قال حدثنا الحسین بن الحسن ابن أبان عن الحسینبن سعید عن حمادبن عیسی عن أبی السفاتج عن أبیعبد الله علیهالسلام فی قول الله عزّ و جل: (وَ مَنْ یقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ(، قال: إِنْ جازاه» (عروسی حویزی، 1415 ق.