Abstract:
حج، از مهمترین اعمال عبادی است که بر هر مکلفِ دارای شرایط واجب شده و دلیل وجوبش، آیات و احادیث میباشد (آل عمران: 97). یکی از مهمترین اعمال فریضة حج، طواف است؛ از آنجا که حضور بانوان معذور در مسجد ممنوع و حرام است و مکان انجام طواف، مسجدالحرام و شرط انجام دادنش طهارت میباشد؛ پس بانوی معذور باید طواف را تا پاک شدن به تأخیر اندازد. حال که زمانِ انجام مناسک حج تمتع؛ (مانند وقوف در عرفات و منا)، ایام خاصی است، اگر بانویی پس از مُحرم شدن برای عمرة تمتع و پیش از انجام دادن طواف یا در حین آن، دچار عذر شرعی شود و تا آخرین فرصت جهت محرم شدن برای حج تمتع پاک نشود، تکلیف او چیست؟ میتواند اعمال حج تمتع را در همان سال انجام دهد یا باید حج تمتع را در سالهای بعد بهجا آورد؟ و بهطور کلی وظیفة بانوی معذور برای انجام دادن طواف در حج چیست؟ در واقع نظر مراجع عظام در این باره متفاوت است؛ بررسیها نشان میدهد علما بر این مسأله که: «وظیفة طوافکننده، هنگام مواجهه با عذر شرعی، ترک سریع مسجدالحرام است»، اجماع دارند؛ ولی در این مورد که پس از آن، طواف کننده باید به چه شیوهای عمل کند، نظرات مختلف دادهاند. در این پژوهش برآنیم که نظر مراجع عظام دربارة «شرایط طواف ویژة بانوان دارای عذر شرعی» را بررسی کنیم.
Hajj is one of the most important acts of worshipping which is obligatory on those who can fulfill all the required conditions and its necessity is proved by several verses (e.g. Al-Imran: 97) and hadiths. Tawaf is one of the most prominent rituals of the Hajj. Since the presence of the excused women in the mosque is forbidden, and Masjid al-Haram is the place for performing Tawaf and the condition for its performance is purity, the excused women should delay their Tawaf until they are clean. On the other hand, the time for performing the rituals of pilgrimage such as wuquf in Arafat and Mina is specific. So, what is the duty of a woman, excused after being Muhrim for Umrah Tamattu and prior to performing Tawaf or during Tawaf but is not clean until the last opportunity to be a Muhrim for Hajj tamattu? Can she perform Hajj tamattu in the same year or should she perform it in the following years? And in general, what is the duty of the excused women to perform the Tawaf of the Hajj? In fact, the opinions of the great scholars is different in this regard. Studies show that scholars have a consensus on the duty of women who confront with the religious excuse during Tawaf to leave the Mosque quickly, but they disagree on how these women should act afterwards. In this study, we investigate the opinions of the scholars on the conditions of Tawaf for women with religious excuses
Machine summary:
حال که زمانِ انجام مناسک حج تمتع؛ (مانند وقوف در عرفات و منا)، ایام خاصی است، اگر بانویی پس از مُحرم شدن برای عمرة تمتع و پیش از انجام دادن طواف یا در حین آن، دچار عذر شرعی شود و تا آخرین فرصت جهت محرم شدن برای حج تمتع پاک نشود، تکلیف او چیست؟ میتواند اعمال حج تمتع را در همان سال انجام دهد یا باید حج تمتع را در سالهای بعد بهجا آورد؟ و بهطور کلی وظیفة بانوی معذور برای انجام دادن طواف در حج چیست؟در واقع نظر مراجع عظام در این باره متفاوت است؛ بررسیها نشان میدهد علما بر این مسأله که: «وظیفة طوافکننده، هنگام مواجهه با عذر شرعی، ترک سریع مسجدالحرام است»، اجماع دارند؛ ولی در این مورد که پس از آن، طواف کننده باید به چه شیوهای عمل کند، نظرات مختلف دادهاند.
دلایل روایی با بررسی کتب فقهی شیعه، روایاتیکه در ادامه میآید، مؤید دیدگاه نخست است: ـ روایت نخست: این روایت دارای ارزیابی صحیح، نوع سند عادی و اتصال مسند میباشد (نرمافزار درایة النور، نسخه2/1) «امام صادق علیهالسلام فرمودند: اگر زنی لباس احرام بپوشد و با نیت عمرة تمتع وارد مکه شود، اما قبل از مراسم عمره خون ببیند، باید تا روز هشتم ذیحجه در مکه بماند، اگر تا روز هشتم پاک شد، پیرامون کعبه طواف کند و بین صفا و مروه سعی نماید تا به عمرة تمتع پایان دهد و اگر تا روز هشتم پاک نشد، غسل کند و پنبه (یا نوار بهداشتی) بگذارد و بین صفا و مروه سعی کند، آنگاه راهیِ منا شود و پس از اتمام مناسک، وقتی پاک شد، وارد مسجد الحرام شده، ابتدا هفت شوط برای عمرة تمتع که قضا شده، طواف کند و پس از آن هفت شوط دیگر برای حج تمتع بهجا آورد، سپس از مسجد خارج شود و بین صفا و مروه سعی کند.