Abstract:
کاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحبنظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحبنظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواریها، سازگاریها و ناسازگاری ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربریهای شهری توجه داشته باشند. با ورود به عصر کامپیوتر و گسترش سیستمهای اطلاعات جغرافیایی امکان توجه به این عوامل و تاثیرگذاری آنها در فرایند طراحی برنامه بیش از پیش شده است. در این راستا و در جهت تحقق بخشی به توجه به این عوامل در طراحی برنامه، تحقیق حاضر سعی در پاسخگویی به سوال ذیل دارد؛ از میان زمینهای با قابلیت توسعه در شهر اراک، کدامیک برای استفاده به منظور کاربری سبز مناسبتر میباشند؟ در این مقاله که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است از فنون تحلیل مناسبت کاربری زمین، ترکیب خطی و دلفی استفاده شده است. یافتههای این مقاله که از همپوشانی دادههای رقومی (نقشههای تحلیلی سازگاری، ارزش زمین، مالکیت زمین، شعاع عملکردی، همجواری با محورهای ارتباطی، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و عوامل طبیعی و جغرافیایی) شهر اراک بدست آمده است، نشان میدهد که کدامیک از زمینهای با قابلیت توسعه در شهر اراک مناسبت بیشتری برای استفاده به منظور کاربریهای سبز دارند. همچنین نتایج این مقاله نشان داد، تلفیق مکان یابی چند معیاره و فن هیئت منصفهی دلفی میتواند به عنوان نظام پشتیبان تصمیمگیری تخصیص کاربری فضای سبز استفاده شود و نتایج قابل قبولی را ارائه دهد.
Urban land use and its location has always been of interesting topics to scholars of the city and urban planning. So that the scholars always have tried to pay attention to base and surroundings proximity, compatibility and incompatibilities, utility and other factors, in location allocation of urban land uses. With the arrival of the computer age and development of geographic information systems, the possibility of attention to these factors and their effectiveness in the process of planning, is more than before. In this regard and in order to realization of consideration to these factors in planning, this study is trying to answer the following question, Among the areas with development potential in area, which one is more suitable for use in order to green land use? In this article which is applied in terms of purpose and is descriptive analytical in terms, of method, land-use suitability analysis, linear combination and Delphi methods, have been used. The finding of this article that obtained from overlaying analytical compatibility maps, the value of land, land ownership, functional radius, proximity to roads, passive defense, and crisis management and natural and geographical factors of Arak, indicate that, which one of the lands with development potential in Arak, is more suitable for use in order to green land uses. Also the results of this article showed that, the combination of multi criteria location allocation based on geographic information system and Delphi jury method, can be used as decision support system of location allocation of green land use and provide acceptable results.
Machine summary:
در این راستا و در جهت تحقق بخشی به توجه به این عوامل در طراحی برنامه ، تحقیق حاضر سعی در پاسخ گویی به سؤال ذیل دارد؛ از میان زمین های با قابلیت توسعه در شهر اراک، کدام یک برای استفاده به منظور کاربری سبز مناسب تر میباشند؟ در این مقاله که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است از فنون تحلیل مناسبت کاربری زمین ، ترکیب خطی و دلفی استفاده شده است .
یافته های این مقاله که از همپوشانی داده های رقومی (نقشه های تحلیلی سازگاری، ارزش زمین ، مالکیت زمین ، شعاع عملکردی، همجواری با محورهای ارتباطی، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و عوامل طبیعی و جغرافیایی) شهر اراک بدست آمده است ، نشان می دهد که کدامیک از زمین های با قابلیت توسعه در شهر اراک مناسبت بیشتری برای استفاده به منظور کاربری های سبز دارند.
مثالهایی بر اساس تحلیل مناسبت کاربری زمین که از تمامی عواملی کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی و فرهنگی بهره گرفته اند، عبارتند از: جزیرۀ 1 Multi Criteria Evaluation(MEC) 2 Artificial Intelligence(AI) 3 Weighted Linear Combination(WLC) 4 Weighted Potential-Constraint 5 Ideal Point Method(IPM) 6 Analytic Hierarchy Process(AHP) 7 Ordered Weighted Averaging(OWA) 8 Land Suitability Index(LSI) 9 Ecological Niche Suitability 10 Matter-Element 11 Artificial Neural Networks 12 Cellular Automata استیتن ١ در ایالات متحده (١٩٦٩ ,McHarg)، ناکورو در کنیا (٢٠٠٠ ,Jiang and Eastman)، و کرۀ جنوبی (٢٠١١ ,Park et al).