Abstract:
برنامهریزی کاربری اراضی شهری، هستهی اصلی نظام برنامهریزی شهری است. هدف از برنامهریزی کاربری اراضی، پیشنهاد آرایش فضایی و نظم مکانی مناسب برای کاربریها و فعالیتهای شهری، به ویژه در شهرهایی است که کاربریها ترکیب و تنوع زیادی دارند. دستیابی به این هدف، نیازمند درک چگونگی تخصیص فضا و توزیع زمین میان کاربریها است که با روشهای ارزیابی کمی و کیفی کاربریها امکانپذیر است. در مقاله حاضر به بررسی وضعیت کاربری اراضی شهر زرقان پرداخته شده است. به این منظور با استفاده از ارزیابی کمی و کیفی به چگونگی آن پرداخته شده است. در ارزیابی کمی به بررسی سرانه کاربری و مقایسه آنها با استاندارهای موجود پرداخته شده است. در ارزیابی کیفی با استفاده از شاخصهای کیفیت محیط اقدام به تشکیل پرسشنامه شده و در بین ساکنین پخش گردیده است. روش این پژوهش از جهت هدف تحقیق، کاربردی- توسعهای و از منظر چارچوب پژوهش، تحلیلی- توصیفی است. جمعآوری اطلاعات بهصورت میدانی، کتابخانهای، مصاحبه با مسئولین و ساکنین و تدوین پرسشنامه میباشد. نتیجه تحلیل کاربریها در شهر زرقان نشان میدهد که گسترش کالبدی شهر در دهههای اخیر و افزایش جمعیت آن باعث ایجاد عدم تعادل در پراکنش کاربریها گردیده، اما بسیار نامحسوس در حال ازدیاد است. اگرچه در حال حاضر به وخامت اوضاع منجر نگردیده، اما روندی صعودی به خود گرفته است. سرانه بسیاری از کاربریها با استانداردهای موجود تطبیق داشته و میزان رضایتمندی نسبتاً مطلوبی را از سوی ساکنین کسب کرده است.
Urban land use planning is the core of the urban planning system. The purpose of land use planning is proposing an appropriate configuration and placing for urban land using and activities, especially in towns with a combined land using by lots of variety. Achieving this goal requires an understanding of space allocation and land distribution among users that is possible by using qualitative and quantitative methods. In this paper, we evaluate the land using in Zarghan downtown.For this purpose, we used quantitative and qualitative assessment. In quantitative assessment we discussed about the capital account and compared them with existing standards. In qualitative evaluation, by using environmental quality indicators we established the questionairs and spread them among residents. Data collection methods contains the field, library, interviews with officials and residents and develop a questionnaire. Results of Zarghan show that expanding urban population has increased in recent decades and it is causing an imbalance in the distribution of land uses. This growth is negligible and although currently not lead to deterioration of the situation but has taken an upward trend. Capitation of lots of land useage is match with existing standards and satisfaction has earned favorable to the residents.
Machine summary:
اهداف هدف اصلی - ارزیابی کاربری اراضی شهری زرقان با رویکرد کیفیت محیط اهداف فرعی - شناخت و مطالعه وضع موجود کاربری ها در سطح شهر و بررسی سرانه و تراکم هر یک از آنها؛ - پیش بینی نیازها با توجه به آینده نگری جمعیت و همچنین ارزیابی نارسایی ها و مشکلات هر یک از کاربری ها؛ - تعیین میزان رضایتمندی ساکنین از کیفیت محیط شهری موجود؛ فرضیه های تحقیق - به نظر می رسد سرانه کاربری ها در شهر زرقان، با استانداردهای شهرسازی مطابقت زیادی دارد.
ارزیابی کیفی کاربری اراضی شهری زرقان با رویکرد کیفیت محیط (خروجی پرسشنامه ) با توجه به این که در پرسشنامه از طیف ٥ گزینه ای لیکرت استفاده و رتبه های ١ تا ٥ به پاسخ ها اختصاص داده شده و امتیاز ١ نشان دهنده میزان بسیار کم رضایتمندی و امتیاز ٥ نشان دهنده بیشترین حد رضایتمندی است .
با این وجود در جدول شماره ١ سرانه ها و فضاهای استاندارد مورد نیاز سطوح مختلف شهری با معرفی شاخص کاربری در هر سطح که از طریق سازمان ملی زمین و مسکن برای شهرهای ایران پیشنهاد شده، آمده است (حبیبی و همکاران، ١٣٧٨).
با توجه به تقسیم بندی کاربری های خدماتی، مساحت این کاربریها در وضع موجود شهر زرقان ٧٠٩٤٧١ مترمربع است که از سرانه ای معادل ٢٤,٥ برخوردار است .