Abstract:
روشهای ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی و تشخیص موقعیتهای مناسب برای شرب و استفاده کشاورزی، از مسائل مهم در برنامهریزی منابع آبی است. در تحقیق حاضر، با بهرهگیری از روشهای زمینآمار، خصوصیات شیمیایی آبهای زیرزمینی دشت قزوین جهت کاربری کشاورزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بدین منظور 364 نمونه آب زیرزمینی برداشت و از لحاظ دو پارامتر هدایت الکتریکی آب (EC)و نسبت جذب سدیم (SAR) مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفتند. نیم تغییرنمای تجربی هر یک از پارامترها با استفاده از نرم افزار GS+ محاسبه و مدلهای مختلف برازش داده شد. این نرم افزار به منظور تهیه نقشههای پهنهبندی با استفاده از دادههای زمین مرجع کاربرد گستردهای پیدا کرده است. سپس به کمک نرم افزار GIS میانیابی به روشهای کریجینگ و عکس فاصله (IDW) صورت گرفت. نتایج حاصل از روش کریجینگ و IDW به کمک معیار RMSE نشان داد که روش کریجینگ نسبت به روش دیگر برتری دارد و درونیابی با این روش صورت گرفت. در نهایت با استفاده از منطق فازی و نمودار ویلکوکس نقشه پهنه بندی منطقه مورد مطالعه جهت کشاورزی تهیه گردید. با توجه به نقشه نهایی 34 درصد از منطقه برای کشاورزی مناسب، 51 درصد نسبتاً مناسب و 15 درصد نامناسب میباشد، پس میتوان گفت که کیفیت آب منطقه مورد مطالعه برای کشاورزی مطلوب است.
Methods for evaluating the quality of groundwater resources and recognition of appropriate locations for urban and agricultural water demand has been known as an important item in water resources planning. In this study, by using geostatistical methods, the chemical properties of groundwater were analyzed for agricultural land use in Qazvin plain. Therefore, 364 samples of groundwater was ingathered, the samples were chemically analyzed in terms of electrical conductivity, and sodium absorption ratio were analyzed. Experiment semi-variogram each parameter was calculated using the GS +software and different models were fitted. Then, interpolation was made by kriging and inverse distance (IDW) methods using the GIS software. The results of the methods by RMSE criterion showed that kriging method is superior to the IDW method and interpolation was made by this method. Finally, zonation map of the plain for agriculture was prepared using fuzzy logic and WILCOX graph. According to the final map, 34 percent of the area for agriculture is suitable, 51 percent relatively suitable and 15 percent is unsuitable for this land use. So, we can say that the water quality in the study area is favorable for agriculture.
Machine summary:
1 *حمیدرضا پورخباز 2 حسین اقدر فاطمه محمدیاری ٣ پهنه بندی کیفیت آب زیرزمینی از لحاظ کشاورزی بر اساس طبقه بندی ویلکوکس (مطالعه موردی: دشت قزوین ) تاریخ دریافت : ١٣٩٣/٠٨/١٧ تاریخ پذیرش : ١٣٩٤/٠٢/١٧ چکیده روش های ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی و تشخیص موقعیت های مناسب برای شرب و استفاده کشاورزی، از مسائل مهم در برنامه ریزی منابع آبی است .
این شاخص امروزه روش بسیار متداولی در طبقه بندی آب ها به لحاظ کشاورزی محسوب میگردد که در این طبقه بندی 4- Stites 5- Kraft 6- Hillel دو عامل هدایت الکتریکی (EC)٧ و نسبت جذب سدیم (SAR)٨ لحاظ شده است (حسین زاده و همکاران ، ١٣٩٢: ٧٨).
. نمونه برداری از چاه های زیرزمینی منطقه شناسایی و مطالعه فاکتورهای موثر در پهنه بندی آب های زیرزمینی جهت کشاورزی طبق روش طبقه بندی WILCOX آماده سازی اطلاعات اولیه جهت ورود به نرم افزار GS + انتخاب بهترین مدل نیم تغییرنما برای پارامترها +GS د طبقه بندی کیفی آب از لحاظ کشاورزی اعمال عملیات فازی کوچک بر روی لایه ها / / درونیابی به روش درونیابی به روش IDW انتخاب بهترین روش برای درونیابی لایه ها تهیه نقشه پهنه بندی کشاورزی اجرای آنالیز Hot Spot جمع شبنکدل ی ٢و: نفتریآجیه ندگایرجریای تحقیق شکل ٢: فرآیند اجرای تحقیق - نمونه برداری و آنالیز آزمایشگاهی به منظور ارزیابی کیفی آب دشت قزوین در مرحله نخست از ٣٥ حلقه چاه عمیق در فاصله زمانی پاییز ١٣٩٠ و بهار ١٣٩١، ٣٦٤ نمونه به طور تصادفی و با پراکنش مناسب برداشت گردید.