Abstract:
پدافند غیرعامل به عنوان عاملی مهم در افزایش امنیت شهری رویکرد نوینی است که ماهیت وجودی آن بر افزایش سطح امنیتی با استفاده از روشهای غیرنظامی استوار میباشد و در این راستا مدیریت و برنامهریزی صحیح به عنوان مهمترین عامل در جهت افزایش امنیت و کاهش آسیبپذیریها مطرح است. هدف از این مقاله ارزیابی آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی و کاربریهای آن به جهت افزایش سطح امنیت شهری با رویکرد پدافند غیرعامل است. محدوده مورد مطالعه، مسیرهای ده گانه راهپیمایی در شهر قم است که این مسیرها در تمامی شهر پخش و در نهایت به نقطه مشترکی که میدان مطهری (هسته مرکزی شهر) میباشد ختم میگردد. نوع تحقیق در این پژوهش کاربردی و روش مطالعه تحلیلی- پیمایشی است. به طوری که کاربریهای اطراف مسیرها پس از برداشتهای میدانی دسته بندی شده و به دنبال آن آسیب پذیری مسیرها و کاربریها در زمان بحران با استفاده از فرمول سطح بندی محاسبه گردیده است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که در تعیین میزان آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی براساس شاخص طول مسیر شماره یک (خیابان صدوقی، میدان زنبیل آباد) با طول5. 9 و براساس شاخص امتیاز کل مسیر شماره نه (خیابان امامزاده ابراهیم، میدان سعیدی) با امتیاز 18. 2 آسیب پذیرترین مسیرهای راهپیمایی در سطح شهر قم شناخته شدند. هم چنین در زمان بحران بانکها و موسسات مالی و اعتباری و مراکز تجاری دارای آسیب پذیری بسیار زیاد بوده و پس از آن ادارات و ارگانهای دولتی و خصوصی دارای آسیب پذیری متوسط میباشند.
Machine summary:
(٢٠١٢,١٩٣ ,Taghvai Khams Luii) از مهمترين گام هاي اجرايي در طرح پدافند غيرعامل در مناطق شهري براي رويارويي با بحران ، توجه به آسيب پذيري انساني و فيزيکـي مناطق مختلف در برنامه ريزي کاربري اراضي شهري است .
(٢٠٠٢٤,Hamm) مسيرهاي راهپيمايي به عنوان محورهاي اصلي تجمعي براي زماني خاص مورد استفاده قرار مـي گيـرد کـه از لحـاظ امنيتي و پدافند غيرعامل ميبايست تمهيداتي به جهت کاهش آسيب پذيري در آن لحاظ گردد به طوري که بررسي و تحليل ميزان آسيب پذيري مسيرها و کاربريهاي شهري در شهرها با رويکرد پدافند غيرعامل زمينـه را بـراي برنامـه ريزي و مديريت بهتر بحران هاي انساني فراهم مينمايد.
هـم چنين باتوجه به اهداف بيان شده فوق سوالات زير مطرح مي گردد: -آسيب پذيرترين کاربريها در مسيرهاي راهپيمايي شهر قم کدامند؟ -کدام مسيرهاي راهپيمايي در شهر قم داراي آسيب پذيري بيشتري مي باشند؟ -ميزان آسيب پذيري مسيرهاي راهپيمايي و کاربريهاي موجود در آنها چه مقدار مي باشد؟ ٢- پيشينه تحقيق مديريت بحران هاي انساني براساس رويکرد پدافند غيرعامل از مباحث نوين در برنامه ريـزي شـهري کـلان شـهرها ميباشد و تحقيقات اندکي در اين بخش صورت گرفته است .
٢٢٥ مقدار ميانگين داده ها برابر با ٢٩٤ و مقدار انحراف معيار داده هـا براسـاس فرمـول فـوق برابـر بـا ٤٦٩ اسـت کـه بـا جايگذاري در فرمول سطح بندي ميزان آسيب پذيري کاربريها به دست ميآيد: (به تصویر صفحه رجوع شود) با توجه به نتايج بدست آمده از يافته هاي اين تحقيق به نظر ميرسد که بيشترين ميزان آسيب پـذيري مربـوط بـه آن دسته از کاربريهايي است که پراکنش فضايي آنها در مسيرهاي راهپيمايي بيشتر از سـاير کـاربريهاسـت و در ايـن تحقيق بيشترين کاربري مربوط به مراکز تجاري و پس از آن بانکها، ادارات و ارگانهاي خصوصي و دولتي ميباشـد.