Abstract:
چکیده
با روی کار آمدن شاهنشاهی اشکانی و سقوط سلسله سلوکی در ایران مناسبات ایران با دولتهای همجوار شکل جدیدی به خود گرفت. در این زمان یکی از مسائل مهمی که بروز کرد، پناهندگی عدهای از شاهزادگان اشکانی به امپراتوری روم و از سوی دیگر پناه آوردن برخی شخصیتهای نظامی روم به دربار ایران بود. با توجه به قدرت دو کشور و نزدیکی قلمروهای سرزمینی و مرزهای دو امپراتوری، شخصیتهای مهم دو کشور برای رسیدن به قدرت یا نجات جان خود به دیگری پناهنده یا میگریختند. نکته قابل ملاحظه در این زمینه این است که این پناهندگان به چه میزان در مراودات سیاسی و دست به دست کردن مکانهای جغرافیایی و سوقالجیشی تأثیر و نقش داشتهاند؟ آیا پناهندگی آنها باعث شده است که چشمانداز جغرافیایی و بعضاً توسعهطلبی دو دولت قدرتمند آن روز دستخوش تغییر و تحول گردد؟ این پژوهش با طرح سؤالات مذکور در پی آن است که با روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر دادههای تاریخی و جغرافیایی به این پرسشها پاسخ دهد. استنباطی که از این پژوهش میشود این است که پناهندگان با توجه به جایگاه و نفوذی که در قلمرو خود داشتند و نظر به شناختی که از قلمروها و سرزمینهای پیرامون داشتهاند و با توجه به حمایت و جانبداری دولتها از آنها مرزها و قلمروهای سرزمینی را در اثر مرور زمان دستخوش جابجایی به نفع و ضرر دیگری رقم زنند.
Machine summary:
در ادامه سلطنت اشکانيان نيز شخصيتي هايي از روم و ايران به هر دو قلمرو پناهنده شدند که باعث ايجاد درگيري ها و تنش هايي بين آن ها شده که از زمره آن ها مي توان به شخصي بنام لابينوس در زمان ارد و نقش و جايگاه او در رويدادهاي نظامي و جغرافيايي بعد از نبرد حران اشاره کرد.
با توجه به اين تفاسير، مسئله عمده نگارنده راقم اين سطور اين است که با روش توصيفي - تحليلي مبتني بر اسناد تاريخي و جغرافيايي به اين ابهامات علمي که اين پناهندگان با توجه به نقش و جايگاهي که داشتند چگونه با پناه بردن به دشمن زمينه رويارويي دو دولت روم و ايران را در دوره اشکاني فراهم نمودند؟ و از سوي ديگر اين شخصيت هاي مهم به چه ميزان در تغييرات مرزها، شهرها و مکان هاي جغرافيايي به نفع يا به ضرر ديگري تأثير گذاشته اند؟ اين مسائل باعث شده که نگارنده در پي آن موضوع موردنظر خود را مطرح و مورد واکاوي قرار دهد.
اين وجه شاخص ابتدا در مسأله ارمنستان خود را نشان داد؛ که از ديرباز به واسطه موقعيت جغرافيايي و قرار داشتن بر سر راه هاي شرق و غرب در تجارت بين المللي نقش اساسي داشت (٢٤٩ :٢٠٠١ ,Haji Babaee) و در منظر پادشاهان ايران باستان حائز اهميت بود.
از سوي ديگر بايد افزود که در اين برهه تاريخي برخي از شاهان اشکاني خود نيز زمينه پناهنده شدن فرزندان خود را که در آينده نزديک مي بايست براي به تخت نشيني آماده مي شدند را مهيا کردند که اين مسئله در مورد پناه دادن فرزندان و نوادگان فرهاد چهارم توسط اوگوستوس امپراتور روم صادق است .
(
, 
, 
)
