Abstract:
زمان زیادی ازکشف تمدن هلیل رود(جیرفت) نمیگذرد و پژوهش های زیادی در باب این تمدن صورت نگرفته و بررسی و مطالعه ساختار نقوش روی آثار تازگی دارد. با توجه به عدم وجود اطلاعات مکتوب و سندهای تاریخی کافی از این تمدنﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺖ و جایگاه آن در تاریخ هنر ایران باستان ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻘوش ﺑﻪ ﺟﺎﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ می تواند منبع خوبی باشند که ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺳﺘﺮسی ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻣﻲ ﺗﻮﺍنند ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻱ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﻘﺎﻳﺪ، ﺁﺩﺍﺏ ، ﺭﺳﻮﻡ ،دانش فنی و ... ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺪﻥ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ما ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ. نقوش بکار رفته روی آثار بخش مهمی از هنر ایران باستان است. نقوش سفالینه ها و ...که بسیاری از آنها با نقش مایه های بسیارزیبا تزیین شده انــد، همــواره بیانگــر دیدگاه و جهان بینی ، مفاهیــم نمادیــن و ارتباطات فرهنگــی جوامع در زمان های گذشــته بوده اســت. هدف از این پژوهش مطالعه و بررســی ساختار بصری نقوش تزئینی (دانش فنی زیبایی شناســی) بر روی آثار یافت شده از تمدن جیرفت و پرسش از کیفیت زیبایی آن هاست. درضمن مطالعه ساختار تصویری نقوش بکار رفته روی آثار می توانیم حساسیت های بصری خالقان این آثار را در مورد امر زیبا آشکار سازیم کاربرد اصولی و دقیق عناصر زیبایی شناسانه (دانش فنی) همچون ریتم، تقارن، تعادل، تناسب ،تمرکز، توازن و غیره بر روی آثار سنگی تمدن جیرفت به وفوردیده می شوند و بیان کننده این امر مهم هستند که مردمان این تمدن علاوه بر جنبه کاربردی ظروف در زندگی روزمره، با استفاده از نقوش مختلف ( هندسی، انسانی، گیاهی، حیوانی، موضوعی و نمادین) روی این آثار سعی در ارضا کردن نیاز های زیبایی شناسانه خود بوده اند. روش گردآوری داده‌ها در این مقاله، مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی میدانی از طریق مشاهده عینی و روش پژوهش بصورت توصیفی و تحلیلی است. به نظر می‌رسد منشأ عناصر تجسمی، عقاید انتزاعی و تصاویر رئالیستی برگرفته از طبعیت اطراف و آئین‌های اساطیری این حوزه بوده و در کنار آن ، ذهن حساس و زیبای شناسانه هنرمندان که از فرهنگ آنها نشأت می گرفته قابل مشاهده است. نقش‌اندازی بر روی این ظروف وسیله‌ای برای انتقال پیام در دروان پیش از تاریخ به شمار رفته است و مناسب‌ترین بوم برای نمایش پیام و دانش بشری در دوران خود مورد استفاده هنرمندان قرار گرفته است. سؤالات این پژوهش این است : -1در ساختار و ترکیب‌بندی تزئینات ظروف از کدام عناصر و کیفیات بصری(دانش فنی) استفاده شده است و فنون ارتباط بصری مرتبط با ظروف سنگی هلیل‌رود چگونه است؟ 2-رابطه معنایی بین فرم و محتوای نقوش این آثار کدام است ؟ اهداف: 1-بررسی ساختار بصری و تجسمی نقوش روی آثار این تمدن 2-تحلیل رابطه بین فرم و محتوای نقوش بکار رفته در آثار این تمدن
Not long after the discovery of the Halilud (Jiroft) civilization, much research has been done on this civilization and the study of the structure of motifs on recent works. Given the lack of written information and sufficient historical evidence from this civilization and its place in the history of ancient Iranian art, articles on the subject can be a good source of inspiration and inspiration. , Our knowledge, technical know-how, and so on. The motifs used on the works are an important part of ancient Iranian art. The motifs of pottery, and many of which are decorated with very beautiful themes, have always been at odds with the worldview, symbolic concepts, and cultural connections of societies in times past. The purpose of this research is to study the visual structure of decorative motifs (technical knowledge of aesthetics) on the found works of Jiroft civilization and to question their aesthetic quality. As well as studying the visual structure of the motifs used on the works, we can reveal the visual sensibilities of the creators of these works on the beautiful, the principled and precise application of aesthetic elements (technical knowledge) such as rhythm, symmetry, balance, proportion, concentration, balance and so on. The stone artifacts of Jiroft civilization are widespread and it is important to note that the people of this civilization, in addition to the functional aspects of everyday life, use various motifs (geometric, human, plant, animal, thematic and symbolic) on these works. They have tried to satisfy their aesthetic needs. The method of data collection in this article is library studies and field research through objective observation and research method is descriptive and analytical. It seems that the origin of the visual elements, abstract ideas, and realistic images is derived from the surrounding nature and mythological rituals of the field, along with the sensitive and aesthetic mind of the artists emanating from their culture. Engraving on these containers has been a means of conveying the message in pre-historic times and has been used by artists as the most appropriate canvas for displaying the message and human knowledge. The questions of this study are: 1. What are the elements and qualities of the technical (visual knowledge) used in the design and composition of the decoration of the containers and what are the visual communication techniques associated with the Harylrud stone containers? What is the semantic relationship between the form and content of the motifs in these works? Objectives: 1) To study the visual and visual structure of the motifs in the works of this civilization 2) To analyze the relationship between form and content used in the works of this civilization
Machine summary:
تکرار نقاط يکسان بصورت برجسته (عکس از: مجيدزاده ) در ظروف سنگي حوزه هليل رود از عنصر تجسمي نقطه به صورت متنوع براي نشان دادن مردمک چشم انسان ها، حيوانات و بافت بدن عقاب ها، مارها استفاده شده است اما اين نقطه ها اغلب يکسان نبوده و با توجه به ماهيت موضوع از اندازه و شکل هاي متنوع برخوردار هستند.
خط مسيري نقطه اي است متحرک که با حرکت يک ابزار وسيله يا رسانه در يک منطقه به وجود ميآيد يک خط به دليل تباين ارزش نور با محيط اطرافش ديده ميشــود هنرمند از خط به عنوان تمهيدي ترســيمي در آموزش هاي تصــويري يا به عنوان نماد يکي از مشاهداتش بهره ميگيرد اين مشاهدات موجب بروز واکنش هايي مي شود که از طريق خط هايش قابل شرح و تفسيرند مردم عادي از طراحي خطي در قالب حروف الفبا وعلايم نوشــتاري را به مثابه وسـيله ابتدايي ارتباط اســتفاده ميکنند خط به طرق گوناگون در هنرهاي بصــري عمل ميکند براي مثال خط ميتواند کناره چيزي رانشــان دهد (اوکريک ؛ همکاران : ١٠٦:١٣٩٠و ١٠٧) جهت خط بســيار مهم اســت زيرا وقتي به يک تصــوير نگاه ميکنيم تا اندازه زيادي حرکات چشــم ما را هدايت ميکند حرکات چشــم ما ميتواند برقراري روابط ميان ويژگيهاي گوناگون عنصــر خط را تســهيل کند (اوکريک ؛ همکاران : ١٣٩٠: (114 تنوع و کثرت خطوط تجسمي در تصاوير ظروف سنگي جيرفت بسيار جذاب و چشمگير است و با توجه به فرم موضوع از انواع خطوط ارگانيک و هندسي نظير عمودي، افقي، مورب ، منحني و ....
(
, 
, 
)
