Abstract:
امام حسین(ع) و عاشورا از مباحثی هستند که هر کدام از خاورشناسان و اسلامشناسان غربی بدان توجه کردهاند. مراد از مطالعه آراء مستشرقین در باب عاشورا و امام حسین(ع) این است که به اهداف و انگیزههای مستشرقان پی برده و شناخت کافی حاصل نماییم. نوشتار حاضر با هدف معرفی و شناخت تحقیقات صورت گرفته در مورد امام حسین(ع) و عاشورا پژوهی مستشرقین فرانسوی نگارش یافته است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که مستشرقین فرانسوی چه تصویری از امام حسین(ع) و عاشورا را به خوانندگان خود ارائه نموده اند؟ فرضیه این مقاله که در حقیقت پاسخ به سؤال اصلی پژوهش خواهد بود، مبتنی بر این گزاره است: نگاه برون دینی، پیش داوری و میزان دسترسی مستشرقان فرانسوی به منابع معتبر اسلامی در تحلیل و بررسی آنها در این حوزه تأثیر گذاشته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که نتایج حاصل از مطالعات مستشرقان و اسلامشناسان فرانسوی در پارهای از موارد با آنچه در واقعیت امر وجود دارد متفاوت است و آنها نتوانستهاند تصویری درست از امام حسین(ع) و عاشورا را در مذهب تشیع معرفی نمایند.
Imam al-Husayn and Ashura are among the topics Western orientalists paid attention to. The present paper focuses on certain French orientalists. Based in a descriptive-cum-analytical study, the core of this study is how objectively French orientalists got to the depth of Imam al-Husayn's movement. It is concluded that they have barely been able to sense the depth of both Imam al-Husayn's character and the essence of Ashura as represented from the Shiite perspective.
Machine summary:
یافتههای پژوهش نشان میدهد که نتایج حاصل از مطالعات مستشرقان و اسلامشناسان فرانسوی در برخی از موارد با آنچه در واقعیت امر وجود دارد متفاوت است و آنها نتوانستهاند تصویری درست از امام حسین( و عاشورا را در مذهب تشیع معرفی کنند.
مذهب تشیع که تجسم و منعکس کننده فرهنگ و مکتب امامان معصوم است، از دوران گذشته تا به حال مورد توجه قرار گرفته و علاوه بر تربیت و ظهور متخصصان گوناگون در حوزه شیعهشناسی و تاریخ اسلام، تاکنون کتابها و آثار زیادی توسط خاورشناسان تألیف شده و در این آثار به موضوعات مختلفی با رویکردهای متفاوتی اشاره شده است.
از آنجایی که اسلامپژوهی، سهمی بسزا از مطالعات خاورشناسان را به خود اختصاص داده است، این نوشتار با این فرضیه که نگاه بروندینی، پیشداوری و همچنین میزان دسترسی مستشرقان به منابع معتبر اسلامی و شیعی بر تحقیقات و پژوهشهای آنها تأثیر گذاشته است در پی پاسخ به این پرسش برخواهد آمد که شرقشناسان فرانسوی چه تصویری از امام حسین( و عاشورا را به خوانندگان خود ارائه کردهاند؟ گفتنی است بررسی و مطالعه درباره امام حسین( و عاشورا در آثار خاورشناسان و اسلامپژوهان غربی مورد توجه قرار گرفته و این جستار نیز مسلماً ادامه و دنباله مطالعات پژوهندگان این عرصه است.
ماسه میگوید که امام حسین( در عاشورا تسلیم دشمنان خود نشد و به همراه یارانش به شهادت رسید با این وجود، عاشورا از نظر سیاسی و دینی نتایج پرشماری برای تاریخ اسلام و بهویژه تاریخ تشیع داشته است (گروهی از خاورشناسان فرانسوی، 1346: 335).