Abstract:
مسحد یکی از شاخصترین بناهای معماری اسلامی است، مطالعه و پژوهش درباره آن به سیب اینکه آغاز معماری در
تمدن اسلامی با این بنا است» ضروری میباشد. مسجد جلوهای از زیباییهای بصری و نمونه بارزی از تلفیق و ارتباط
فرمهای نمادین با باورهای عمیق اعتقادی در عرصه حیات مادی است که علاوه بر تامین کالبد مکان عبادت با زبان
کنایه و اشاره هنر از معرفت دینی و راز و رمز شریعت سخن و از این رو اهمیت و قداست ویژهای برخوردار است.
مسجد در اصل منتسب به ذات اقدس خداوند است و در بیان معماری هنرمندانه آن از ماوراییترین دریافتهای بشری
بهره گرفته میشود. در این نوشتار ضمن بیان معانی لغوی و اصطلاحی مسجد و تاریخچه آن؛ اهمیت و ضرورت» آداب و
احکام مسجد و در نهایت به معماری و کارکردهای آن در تمدن اسلامی با استفاده از منابع کتابخانهای و با روش
توصیفی -تحلیلی پرداخته شده است.
Machine summary:
در این نوشتار ضمن بیان معانی لغوی و اصطلاحی مسجد و تاریخچه آن، اهمیت و ضرورت، آداب و احکام مسجد و در نهایت به معماری و کارکردهای آن در تمدن اسلامی با استفاده از منابع کتابخانهای و با روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده است.
با آمدن اسلام، احداث و برپایی مسجد بیش از هر بنای دیگری مورد توجه قرار گرفت، تا جایی که در هر شهر و روستایی مساجد آدینه و جامع ساخته شدند، و معماران اسلامی با به کارگیری عوامل متعددی نظیر محاسبات دقیق، طراحی متناسب، انتخاب فرم درست پوشش بنا و رعایت مسائل فنی تمام سعی و تلاش خود را جهت هر چه با شکوهتر ساختن خانههای خدا به کار گرفتند.
«مسجد جامع» نیز به معنای مسجد به کار میرود ولی غالبا مراد از این کلمه مسجدهای بزرگ یا مساجدی در شهرها است که نماز جمعه در آن اقامه میشود (نک: اسپیزیتو،1391: ج 4: 171).
ابن اسحاق میگوید: رسول خدا در مدتی که در «قبا» حضور داشتند مسجد قبا را تأسیس فرمودند؛ سپس روز جمعه بیرون رفتند و نماز جمعه را در میان قبیله بنی سالم بن عوف، در مسجدی در میان وادی رانوناء، به جای آوردند که این نخستین نماز جمعهای بوده است که در مدینه توسط شخص پیامبر اقامه شد و صد نفر مسلمان نیز در آن نماز شرکت داشتهاند (قاضی ابرقوه، 1377، ج 1: 473).
In this article, while explaining the literal and idiomatic meanings of the mosque and its history, the importance and necessity of the mosque's ordinances and finally its architecture and functions in Islamic civilization have been studied using library resources and by a descriptive-analytical method.
Keywords: Mosque, Architecture, Functions, Rules, Islamic Civilization.