Abstract:
تغییر اقلیم و گرم شدن زمین اثرات مخربی بر حیات موجودات داشته و سبب تخریب اکوسیستم‌های طبیعی، وقوع سیل و خشکسالی و بر هم خوردن تعادل اقلیمی و اکولوژیکی می‌شود. ترسیب‌کربن فرآیندی است که طی آن دی‌اکسید‌کربن اتمسفر جذب شده و در بافت‌های گیاهی و همچنین در خاک به صورت هیدارت‌های‌کربن تجمع و رسوب می‌کند. پوشش گیاه با بافت چوبی توانایی ترسیب کربن بیشتری دارد و در مراتع خشک بیشتر شامل فرم رویشی بوته ای است. در این مقاله با هدف ارزیابی توان ترسیب کربن گونه ای بوته ای درمنه کوهی (Artemisia aucheri)، بخشی از مراتع خشک در استان سمنان انتخاب شد. به طوری که نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک در قالب ۲۰ پلات ۱*۱ متر مربعی در طول ۲ ترانسکت عمود بر هم به طول ۱۰۰ متر انجام شد. میزان کربن آن ها به روش احتراق تعیین گردید. نمونه برداری از خاک نیز در دو عمق ۱۵-۰ و ۳۰-۱۵ سانتی متر در محدوده ریشه و خارج از محدوده ریشه انجام شد. جهت تعیین کربن آلی خاک از روش والکی- بلک استفاده شد. سپس با محاسبه وزن مخصوص ظاهری(gr/cm۳) خاک در هر عمق و ضرب میزان کربن آلی خاک در وزن مخصوص ظاهری، وزن کل کربن ترسیب شده در خاک بدست آمد. به منظور بررسی و مقایسه ی میزان ترسیب کربن خاک و در هر عمق از آزمون t مستقل استفاده گردید. این بررسی به کمک نرم افزارهای آماری EXCELو SPSS v.۱۶ انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که اندام زیر زمینی (ریشه) با ۲۹/۴۳۵ کیلوگرم بر هکتار بیشترین میزان ترسیب را در بین سایر اندام ها (شاخ و برگ، ساقه) داشته است. همچنین میزان ترسیب کربن خاک در عمق ۱۵-۰ نسبت به عمق ۳۰-۱۵ سانتیمتر بیشتر بوده و گونه درمنه کوهی تاثیر معنی دار (در سطح ۵%) بر ذخیره کربن آلی در عمق ۳۰-۱۵ سانتی متری بین دو منطقه محدوده ریشه و خارج از محدوده ریشه داشته است در حالی که در عمق اول تاثیر معنی داری بر میزان ذخیره کربن نداشته است.
Climate change and global warming are having a devastating effect on the lives of organisms, destroying natural ecosystems, causing floods and droughts, and upsetting the overall climate and ecological balance. Carbon sequestration is the process by which carbon dioxide is absorbed into the atmosphere and accumulates in plant tissues as well as in the soil as hydrocarbons. The cover of the plant with woody texture has the ability to absorb more carbon and in dry pastures it mostly includes the vegetative form of the plant. In this paper, with the aim of assessing the carbon sequestration capacity of a plant species in Artemisia aucheri, part of the dry pastures in Semnan province was selected. So that the sampling of vegetation was done by random-systematic method in the form of 20 plot 1 * 1 square meters along 2 transects perpendicular to each other with a length of 100 meters. Their carbon content was determined by combustion. Soil sampling was performed at two depths of 15-0 and 15-30 cm in the root area and outside the root zone. The Walky-Black method was used to determine the organic carbon of the soil. Then, by calculating the apparent specific gravity (gr / cm3) of soil at each depth and multiplying the amount of organic carbon in the soil by the apparent specific gravity, the total weight of carbon trapped in the soil was obtained. An independent t-test was used to examine and compare soil carbon sequestration at any depth. This study was performed using EXCEL and SPSS v.16 statistical software. The results showed that the underground organs (roots) with 449.29 kg / ha had the highest rate of destruction among other organs (foliage, stem). Also, the amount of soil carbon sequestration at a depth of 15-15 is greater than the depth of 15-30 cm, and the species in the mountainous valley has a significant effect (at the level of 5%) on the storage of organic carbon at a depth of 15-30 cm between the two regions of root and outer range. It is rooted in the range, while at first glance it did not have a significant effect on carbon storage.
Machine summary:
همچنین میزان ترسیب کربن خاک در عمق 15-0 نسبت به عمق 30-15 سانتیمتر بیشتر بوده و گونه درمنه کوهی تأثیر معنی‌دار (در سطح 5%) بر ذخیره کربن آلی در عمق 30-15 سانتی‌متری بین دو منطقه محدوده ریشه و خارج از محدوده ریشه داشته است در حالی که در عمق اول تأثیر معنی‌داری بر میزان ذخیره کربن نداشته است.
به تصویر صفحه مراجعه شود شکل 1- سهم اندام‌های مختلف گونه درمنه کوهی در ترسیب کربن در منطقه مورد مطالعه با انجام آزمایش تعیین میزان کربن آلی خاک برداشت شده از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتیمتر، میزان میانگین ترسیب کربن خاک بر حسب تن در هکتار در سال محاسبه گردید (جدول 2).
جدول 3- مقایسه کربن ذخیره شده خاک محدوده ریشه و خارج محدوده ریشه (ton/ha) گونه درمنه کوهی مرتع چیرو به تصویر صفحه مراجعه شود 4- نتیجه‌گیری ترسيب كربن توسط گياه و بخصوص گونه‌هاي بوته‌ای ساده‌ترين و به لحاظ اقتصادی ارزان‌ترين روش براي ترسيب كربن به شمار مي‌رود كه اين نقش را گياهان توسط عمل فتوسنتز و از طريق اندام‌هاي خود انجام می‌دهند.
همچنین نتیجه آزمون تی مستقل در مرتع چیرو بیانگر تأثیر معنی‌دار گونه درمنه کوهی بر ذخیره کربن آلی در عمق 30-15 سانتی‌متری بین دو منطقه محدوده ریشه و خارج از محدوده ریشه بوده که این معنی‌داری در سطح 5% بوده است.
Historical Advances in the Study of Global Terrestrial Soil Organic Carbon Sequestration, Journal of Waste Management, 28 (4), 734–740.
(
, 
, 
)
