امکان سنجی مطالعه و طراحی مراکز آموزش و نگهداری کودکان کار در بافت آسیب پذیر شیراز Journal Article

پدیده کودک کار، بیانگر کودکان در وضعیت دشواری است که ساعات بسیاری را خارج از نهاد های اجتماعی حمایتی در خیابان می گذرانند که در صورت فقدان مراکزی برای نگهداری، آنان در معرض آسیب های فیزیکی، روانی، بهداشتی، اجتماعی و... قرار می گیرند و چه بسا ممکن است زمینه خطراطی از قبیل خشونت بزه دیدگی ، بزهکاری و عوارض ناشی از آن را برای کودکانی که لاجرم در خیابان های شهر، کار و زندگی می کنند به بار آورد. طی سال های اخیر و پس از انقلاب صنعتی این پدیده به موضوع پژوهش های متعدد در سطح جهان تبدیل شده است. بدیهی ست سلامت این کودکان در حال، سبب به وجود امدن جامعه ای سالم تر در آینده می شود .روش پژوهش به کار گرفته شده در این مقاله توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و مرور نتایج تجارب عملی در ایران وجهان تلاش ها بر رفع این موضوع شده است که بتوان پیشنهادات و انتقاداتی هم مطرح کرد. همانطور که شاهد هستیم کمبود فضای اقامتی مناسب برای این کودکان در شهر کاملا احساس می شود نیازها و خواسته های این کودکان در راستای بهره بردن از یک زندگی سالم با توجه به روانشناسی کودک و نوجوان از جمله دیدگاه پیاژه و هرم مازلو، چندعملکرد درنظر گرفته شده که شامل عملکرد محافظت، عملکرد ارتباط و عملکرد زیبایی شناسانه است. فضای نگهداری و پرورش کودکان کار در زمینه بافت آسیب پذیر شهر شیراز که یکی از سه شهر دارای بیشترین کودکان خیابانی می باشد، پیش بینی مجتمع بزرگ شبانه روزی از ۴ تا ۱۸ سالگی آنان و ادغام آن با سایر عناصر آموزشی، فرهنگی، ورزشی و تفریحی است . در این مقاله سعی شده با بررسی ابعاد مختلف این موضوع طراحی فضای اقامتی برای این کودکان محیطی سالم و امن فراهم آید که در آن کودکان آسیب دیده بهبود یابند و به گونه ای قادر به ادامه زندگی ای سالم تر و روبه پیشرفت باشند.

همانطور که شاهد هستيم کمبود فضاي اقامتي مناسب براي اين کودکان در شهر کاملا احساس مي شود نيازها و خواسته هاي اين کودکان در راستاي بهره بردن از يک زندگي سالم با توجه به روانشناسي کودک و نوجوان از جمله ديدگاه پياژه و هرم مازلو، چندعملکرد درنظر گرفته شده که شامل عملکرد محافظت ، عملکرد ارتباط و عملکرد زيبايي شناسانه است . فضاي نگهداري و پرورش کودکان کار در زمينه بافت آسيب پذير شهر شيراز که يکي از سه شهر داراي بيشترين کودکان خياباني مي باشد، پيش بيني مجتمع بزرگ شبانه روزي از ٤ تا ١٨ سالگي آنان و ادغام آن با ساير عناصر آموزشي، فرهنگي، ورزشي و تفريحي است . البته شهرداري تهران نيز در اين سال ها مبادرت به تاسيس دو مرکز به نام هاي "خانه سبز" مخصوص پسران ( در فروردين ماه ١٣٧٨ ) و "خانه ريحانه " مخصوص دختران ( در مهر ماه ١٣٧٨) نمود که هدف از راه اندازي آن ها جمع آوري کودکان خياباني دختر و پسر از سطح خيابان ها و نگهداري و طبقه بندي آنان بود. ١-٢ تعريف سازمان ملل متحد بر اساس تعريف صندوق کودکان سازمان ملل متحد، يونيسف ، در سال ١٩٩٧ ، "کودکان خياباني به کودکاني اطلاق مي شوند که در شهرهاي بزرگ براي ادامه بقاي خود مجبور به کار يا زندگي هستند. پيوندهاي آن ها با خانه در شرف از هم گسستن است و حضور آن ها در مدرسه در حال خاتمه دادن است و بزهکاري آن ها دارد شروع ميشود ٣-٢-٢ گروه سوم کودکان خانواده هاي خياباني هستند که به همراه خانواده خود در خيابان زندگي و کار ميکنند.