Abstract:
برنامه ریزی به منظور ارتقای توسعه سکونتگاهی نیازمند دستیابی به معیارها و شرایطی است که آسایش و رضایتمندی افراد را از طریق برآوردن نیازهای مادی و روانی آنان پاسخ گوید. هدف از مطرح کردن مفهوم کیفیت توسعه سکونتگاهی اصلاح و تکامل مفهوم توسعه از توسعه صرف کمی، به توسعه پایدار بوده است. در تدوین شاخص های کیفیت توسعه سکونتگاهی به منظور مدل سازی، اولویت ها، انتظارات و نیازهای واقعی مردم در هر مقیاس مطالعه ضروری است. در این تحقیق برآن شدیم تا به تحلیل و ارزیابی کیفیت توسعه سکونتگاهی در نواحی شهری استان آذربایجان شرقی بپردازیم. روش های بکار گرفته شده ترکیبی نوین از روش های دلفی و تصمیم گیری چند معیاره DEMATEL، ANP و PROMETHEE II جهت رتبه بندی مورد مطالعه بوده است. در این تحقیق از روش دلفی جهت شناسایی معیارها زیرمعیارها و تکنیک دیماتل برای وابستگی متقابل بین آنها بهره گرفته شد. سپس این رابطه در فرآیند تجزیه و تحلیل شبکه ای پیاده سازی و گروه دلفی به مقایسه های زوجی حاصل از مرحله قبل امتیاز دادند که وزن هر کدام از زیرمعیارها بدست آمد. کارگاههای صنعتی و شاغلان بخش خدمات بالاترین وزن را به خود اختصاص دادند. در مرحله بعد این اوزان برای تعیین رتبه هر یک از نواحی شهر لحاظ شد و نتایج معیارهای ششگانه و 18 زیرمعیار برای 19 نواحی شهری نشان داد که شهرهای شهرستان تبریز بالاترین و کلیبر پایین ترین رتبه را در معیارهای در نظر گرفته شده دارا می باشند.
The planning out of improving the settlement development clearly is depended to attain a services of the standards and norms that tough doing them satisfaction and peace of the persons to be evaluated by covering of material and psychological necessaries. This concept of the settlement development is looking to reform and evolution the concept of development from a more quantity one to a sustainable development. We want to edify the indices of the settlement development to modeling, expectations, advantages, and real need of the people (any scale) should be used. This paper assessment and analyze of the quality of settlement development in urban areas of east Azarbaijan province. So the kind of this research is applied research and from the view of analysis in framework of research procedure is descriptive – deductive research. The used new hybrid Delphi and multi-criteria decision-making methods like ANP, DEMATEL and PROMETHEE II, that these practices are used to ratings. This paper to a mutual cohesion between criteria and sub criteria has been used DEMATEL technical. Then, this correlation has implemented on the analytic network process (ANP), and next, the Delphi group have marked to the couple of comparisons resulting from past stage. Finally was identified the weight of the sub-criteria as well. The industrial manufactory and service – workers had the highest weight. In the next step, these weights were used to give rate to each urban areas, also results of 6 case criteria and 18 case sub criteria showed in 19 urban areas that Tabriz is highest and Kalebar is lowest.
Machine summary:
تحلیل و ارزیابی توسعه سکونتگاهی در نواحی شهری استان آذربایجان شرقی با ترکیبی نوین از روشهای تصمیمگیری چندمعیاره ﺣﺴﻨﻌﻠﻲ ﻓﺮﺟﻲﺳـﺒﻜﺒﺎر1، *علی حسینی2، غدیر عشورنژاد3، هادی سلیمانی4، مهدی شیریپور5 و واحد احمدتوزه6 1دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، 2دکتری تخصصی جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، 3دانشجوی دکتری تخصصی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران، 4دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، 5دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامهریزی شهری، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اجتماعي جهاد دانشگاهي، 6کارشناسارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران تاريخ دريافت: 13/11/92؛ تاريخ پذيرش: 3/3/94 چکیده برنامهریزی به منظور ارتقای توسعه سکونتگاهی نیازمند دستیابی به معیارها و شرایطی است که آسایش و رضایتمندی افراد را از طریق برآوردن نیازهای مادی و روانی آنان پاسخ گوید.
روش دلفی فرایندی ساختار یافته برای جمع آوری و طبقهبندی دانش موجود در نزد گروهی از کارشناسان و خبرگان است که از طریق توزیع پرسشنامههایی در بین این افراد و بازخورد کنترل شده پاسخها و نظرات دریافتی صورت میگیرد (Adler and Ziglio, 1996).
مراحل روش دیماتل بهصورت زیر خلاصه میشود: گام اول: تشکیل ماتریس ارتباط مستقیم پس از تعیین معیارهای مورد نظر با توجه به هدف پژوهش به منظور مقایسه زوجی، این معیارها در اختیار گروه دلفی امر قرار میگیرد.