Abstract:
امروزه عدم احساس تعلق در تمامی محیط های شهری اعم از شهرهای کوچک، نوشهرها، شهرهای میانی و کلانشهرها از مشکلات پنهانی است که با خصایص بی ریشگی، بی هویتی، بی تفاوتی و مسؤولیت گریزی شهروندان رخنمون گردیده است. هدف پژوهش، مقایسه تطبیقی از وضعیت احساس تعلق مکانی در سه شهر، کوچک، میانی و کلانشهری و عوامل مؤثر بر احساس تعلق مکانی آنها می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش پیمایشی بوده و ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته ای است که میزان روایی آن از طریق روایی صوری و ضریب پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ با مقدار78/0 تأیید شده است. جامعة آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان سه شهر خواف با حجم نمونه 380 نمونه شهر سبزوار، 383 نمونه، مشهد 384 نمونه می باشد. با توجه به طیف 1-5 نتایج سؤالات تحقیق و در نظر داشتن رقم 3 بعنوان میانه نظری، بیشترین احساس تعلق مکانی از آن کلانشهر مشهد با رقم 4/4 و در رتبه بعدی خواف با 3/3 در حد متوسط و شهر سبزوار با رقم 3/2 در مرتبه نهایی قرار گرفت. تحلیل رگرسیونی شاخص های 5گانه پژوهش به میزان 85 درصد از تغییرات متغیر وابسته(احساس تعلق مکانی) را تبیین می کنند. و نتایج حاکی از آن است که متغیر کیفیت خدمات، بیشترین تأثیر و بعد از این متغیرهای مشارکت در فعالیت های اجتماعی به ترتیب تأثیرات فزاینده ای را بر احساس تعلق مکانی در سه شهر مورد مطالعه خواهند داشت.
The lack of a sense of belonging in all urban environments ranging from small cities, towns, cities and metropolitan middle features hidden problems that rootlessness, lack of identity, indifference and non-responsibility of citizens have been exposed. This research, knowledge of the sense of place in three cities, small, medium, metropolitan, and comparing the three towns in question and the factors influencing them is a sense of place. This study is the objective, functional and in terms of methodology and survey research tools, researcher made questionnaire that its validity through the formal validity abdcronbach's alpha reliability coefficient test with 0.78 has confirmed. Population consisted of all citizens 380Sabzevar, 383 sample size samples in Khaf, 384 samples in Mashhad. According to the research questions and the whole 1-5 results in mind, figure 3 as a theoretical middle, mashhad metropolis with the greatest sense of place 4.4 and in second Khaf3.3 average and Sabzevar with the 2.3 final was in order. Regression Analysis Research's index of 5 to 85 percent of variability (sense of place) explains and the results show that the variable quality of service, maximum impact and after participating in social activities in order of increasing effect on the sense of place will be studied in three cities. The results of the present study is consistent with previous results and Nyvbay Bell (1976), which, because of both the strong sense of belonging pointed out in small cities. In this study, the city KHAF as one of the small towns showed a high sense of belonging. Keywords: sense of place, towns, medium City, metropolitans, Khaf, Sabzevar, Mashhad
Machine summary:
فقدان حس مكان در تمامی محیط‌های شهری امروزی(صرف نظر از اندازه و سلسله مراتب در نظام شهری) اعم از شهرهای کوچک، نوشهرها، شهرهای میانی و کلانشهرها و به تبع آن عدم احساس تعلق به آنها از مشكلات پنهانی است که در درازمدت احساس بی ریشگی و بی‌هویتی را در ساکنان این محیط‌ها دامن خواهد زد و این مشکل در اکثریت شهرها با خصیصه بی‌تفاوتی و مسئولیت گریزی شهروندان رخنمون گردیده است و اما در شهرهای مورد مطالعه: خواف بعنوان یکی از شهرهای تاریخی، با پیشینه هزارساله و پرافتخار، نتوانسته جایگاه تاریخی خویش را حفظ نماید، مهاجرفرستی، نبود خدمات و امکانات مطلوب و روانه شدن سرمایه‌ها به کلانشهرها از مشکلات بارزای نگونه شهرهاست؛ همچنین سبزوار با شهرنشینی چند صدساله و سابقه مبارزاتی مشهور ساکنانش، موقعیت بین‌راهی، جایگاه مناسب خویش را نیافته است، اما کلانشهرها و به‌ویژه مشهد که در جایگاه نخست شهری منطقه قرار گرفته، مهاجرپذیری، سرمایه‌گذاری، استقرار خدمات و امکانات سطح بالا را از آن‌خود نموده، به مانند سایر شهرهای ذکرشده، باز هم مسئولیت‌گریزی، بی‌تفاوتی و عدم تعهد شهروندان نسبت به محیط زیست‌شان را تجربه نموده است که همه این مسائل از عدم احساس تعلق مکانی شهروندان به شهر محل سکونت‌شان ناشی می‌گردد و اگر این احساس به خوبی ساماندهی شود اثرات مطلوبی را بر روی توسعه اجتماعی، اقتصادی و کالبدی شهر خواهد داشت و اما متأسفانه این احساس در برنامه ریزی و مدیریت شهری نادیده انگاشته شده است که باید مورد توجه محققین و متخصصین عرصه برنامه ریزی شهری قرار گیرد.
(
, 
, 
)
