ایرانشان و طالع فریدون Journal Article

ایرانشان‌بن‌ابی‌الخیر از حماسه‌سرایان عصر سلجوقی است که دو منظومۀ «بهمن‌نامه» و «کوش‌نامه» را به تقلید از شاهنامۀ فردوسی سروده ‌است. موضوع کوش‌نامه، زندگانی پرماجرا و جنگ‌های کوش پیل دندان، برادرزادۀ ضحّاک است. بسیاری از داستان‌های این منظومه، می‌تواند مکمّل داستان‌های ضحّاک، فریدون، منوچهر و کاووس باشد؛ چون به جزئیّاتی اشاره شده که در شاهنامه نیست؛ از جمله زادن و طالع فریدون که در اینجا به بررسی و تحلیل آن ابیات از نگاه احکام نجوم قدیم پرداخته می‌شود.

طالع فریدون یکی از داستان‌های مربوط به فریدون در کوش‌نامه، زادن اوست از فرارنگ (فرانک شاهنامه) و آبتین که بخشی از آن چنین است: فرارنگ را وقت چون درگرفت بی‌آهو یکی بچّه آمد ز ماه ز رویش سراپرده شد لاله‌رنگ به بالا ز یکساله کودک فزون به مژده برِ آبتین تاختند جهان‌جوی بگذاشته خورد و خواب همان‌‌گه که آواز مژده شنید اسد بود طالع در او آفتاب زحل یافت در خانۀ دشمنش شده زهره در خانۀ خواسته به خان امید اندر او مشتری کشیده سر تیغ، مرّیخ دید از آن اختران شاد شد آبتین ذنب را دو‌ کون که همی یار جست (؟) چو در طالع خویش دید آن ذنب ...