Abstract:
نظریۀ «آمیختگی مفهومی»، انگارهای چندفضایی است که از برجستهترین نظریات ژیل فوکونیه و مارک ترنر به شمار میآید. این نظریه در فهم پیچیدگیهای ذهن بشری با گذر از الگوی دو دامنهای، فضایی چهاردامنهای فراهم آورده که متشکل از دو فضای درونداد، فضایی عام و فضایی آمیخته برای ساخت معانی نوظهور است، نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در حوزة شناختی، نظریۀ آمیختگی مفهومی را در تحلیل استعاره مفهومی نهجالبلاغه مورد پردازش قرار میدهد و کارکرد این فضای تخیلی را در زایش معانی نوین تبیین مینماید. مهمترین رهیافتهای این جستار آنکه این مدل شناختی در بسیاری از مفاهیم دینی و اخلاقی استعاری بنیاد نهجالبلاغه همچون تقوا، فسق و فجور، مرگ، کوتهبینی و بلندنظری انسان و.. قابل بازسازی بوده و به تبلور تعابیر جدید متن میپردازد؛ افزون بر آن، سازة شناختی موجود در نهجالبلاغه، تعابیر اصیل و منطقیِ سیاقمند به حساب میآیند و حکایت از سبکی بیبدیل و هدفمند دارند.
Machine summary:
اين نظريه در فهم پيچيدگي هاي ذهن بشري با گـذر از الگوي دو دامنه اي، فضايي چهاردامنه اي فراهم آورده که متشـکل از دو فضـاي درون داد، فضايي عام و فضايي آميخته براي ساخت معاني نوظهور است ، نوشتار حاضر با اسـتفاده از روش توصيفي-تحليلي در حوزة شناختي، نظريۀ آميختگي مفهـومي را در تحليـل اسـتعاره مفهومي نهج البلاغه مورد پردازش قرار ميدهد و کارکرد ايـن فضـاي تخيلـي را در زايـش معاني نوين تبيين مينمايد.
٢. پيشينۀ پژوهش از جمله مطالعات و پژوهش هاي صـورت گرفتـه در حـوزه اسـتعاره شـناختي و آميختگـي مفهومي ميتوان به مقاله ي «مراحل ساخت معنا در خطبه ٨٧ نهـج البلاغـه از ديـدگاه نظريـه آميختگي مفهومي» اثر علي اکبر لبش و همکاران (١٣٩٧) اشاره نمـود؛ ايـن اثـر بـا پـردازش نظريه آميختگي مفهومي به مراحل سـاخت معنـا در خطبـه اشـاره دارد و اشـکال آميختگـي مفهومي را مورد بررسي قرار ميدهد؛ شايان ذکر آنکه اين پژوهش تنهـا بـه مراحـل سـاخت معنا (بسط ، تکميل و ترکيب ) اشاره داشته و معاني نوظهور را با فضاهاي چهاردامنه اي مـورد پردازش قرار نداده است .