Abstract:
شوشتر بعد از ورود تازیان مسلمان، جایگاه خود را به عنوان مرکز ایالت)استان، کوره، خوره(
خوزستان، حفظ کرد. در زمان فتوحات اسلامی، شوشتر به عنوان کانون مقاومت ایرانیان در برابر
یورش تازیان مسلمان، محسوب می شد، که به دلیل وجود شرایط جغرافیایی و استحکامات نظامی و
داشتن قلعه )دژ( سلاسل )نام باستانی این قلعه در دوره اسلامی، فراموش شده است( و خندق ها و
حصار های فراوان و همچنین دلاوری و جنگاوری فرمانده سپاه شوشتر، هرمزان، پس از حدود دو
سال، فتح شد. براء بن مالک انصاری ابتدا فرماندهی سپاه اسلام را برعهده داشت و بعد از کشته
شدن او، ابوموسی اشعری، خود، فرماندهی تازیان مسلمان را برعهده گرفت.
پرسش این پژوهش این است که دگرگونی های ساختاری و جمعیتی چه تاثیری بر کالبد شهری
شوشتر در دوره اسلامی گذاشته است؟ در این پژوهش بدین پرسش چنین پاسخ داده می شود که
شوشتر از پادگانی با جمعیت یکدست نظامی در دوره اشکانی و ساسانی به شهری تولیدی و بازاری
و مهاجر پذیر در دوران ایران بعد از اسلام تغییر یافته است.
Machine summary:
در زمان فتوحات اسلامي، شوشتر به عنوان کانون مقاومت ايرانيان در برابر يورش تازيان مسلمان ، محسوب مي شد، که به دليل وجود شرايط جغرافيايي و استحکامات نظامي و داشتن قلعه (دژ) سلاسل (نام باستاني اين قلعه در دوره اسلامي، فراموش شده است ) و خندق ها و حصار هاي فراوان و همچنين دلاوري و جنگاوري فرمانده سپاه شوشتر، هرمزان ، پس از حدود دو سال ، فتح شد.
(بلک ؛ رايلد، ١٣٩٢: ١١٦) الگوي شهري سازمان اجتماعي _ اقتصادي شهر شوشتر شوشتر، که در شمال استان خوزستان قرار دارد از شهرهاي کهن و با سابقه ايران است ، آثار باستاني و اشياي قديمي مکشوفه که از نواحي مختلف شوشتر، همچون فدلک (Fedelak)، گلالک (Gelalak)، دستووا(Dastoova) و عسکرمکرم (Askar Mokram)، (رستقباد- رستم کواذ)(Rostam Kovaz-Rost Qobad- ) و گتوند و عقيلي و...
«تصوير شماره ٥ : سراي افضل در شوشتر» به تصویر صفحه مراجعه شود ٢-محله کهواز که حيدري خانه اش نيز ميناميده اند شامل محلات کوچکتري ميشد عبارت از الف ) عبونو (عبدالله بانو) ب )شاهزيد ت ) سيد قاسم ث )کوي اشکفتي ج ) قبلي (رو به قبله ، به طرف قبله ) د) طراحي ع ) دروازه ( جزايري، ١٣٨٨: ١٠٠-٩٩؛ شوشتري، ١٣٦٣: ٥٩-٥٨) قاضي نورالله مرعشي شوشتري در مجالس المؤمنين و فرزند ايشان علاء الملک مرعشي شوشتري در فردوس در تاريخ شوشتر، به برخي از محلات شوشتر اشاره ميکنند که کاملا مشخص نيست جزء کدام دسته از محلات شوشتر (حيدري نعمتي) بوده اند.