عوامل مرتبط با اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده از پوکی استخوان در دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه؛ مطالعه موردی شهر قزوین Journal Article

اهداف: دوران نوجوانی یک مرحله حیاتی برای اجرای مداخلات بهداشتی به‌منظور ایجاد یک شیوه زندگی سالم و از جمله پیشگیری از پوکی استخوان است. لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده از پوکی استخوان در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی انجام گرفت. ابزار و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1398 در بین 372 دانش‌آموز دختر دبیرستان‌های شهر قزوین که به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه‌ای شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی و پرسش‌نامه رفتارهای پیشگیری‌کننده از پوکی استخوان بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 23 و با به‌کارگیری آمارهای توصیفی و رگرسیون لجستیک مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: میانگین نمره کلی اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده از پوکی استخوان در دانش‌آموزان 5.62±22.43 از 36 و در سطح پایین بود. متغیرهای سطح تحصیلات مادر (0.042=p) و ارزیابی از وضعیت سلامت خود (0.039=p)، از عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده بودند، به‌طوری که شانس داشتن سطح مطلوبی از اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده در دانش‌آموزان دارای مادر با سطح تحصیلات دانشگاهی و دیپلم، به‌ترتیب 2.20 و 1.50 برابر دانش‌آموزان دارای مادر زیر دیپلم بود. همچنین شانس داشتن سطح مطلوبی از اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده در دانش‌آموزان با ارزیابی خوب، متوسط و بد از وضعیت سلامت خود به ترتیب 0.67، 0.46 و 0.33 برابر دانش‌آموزان با ارزیابی خیلی بد از وضعیت سلامت خود بود. نتیجه‌گیری: سطح تحصیلات مادر و و ارزیابی دانش‌آموزان از وضعیت سلامت خود از عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده از پوکی استخوان در بین دانش‌آموزان دختر هستند

Aims: Adolescence is a critical step in implementing health interventions to create a healthy lifestyle, including prevention of osteoporosis. The aim of this study was to determine the factors affecting the adoption of osteoporosis preventive behaviors (OPB) among high school female students. Instrument & Methods: This cross-sectional descriptive study was conducted among 372 female students from Qazvin high schools who were selected by multistage random sampling method in 2019. Data collection tool was a questionnaire including demographic information and the osteoporosis preventive behaviors questionnaire. Data were analyzed using SPSS 23 software by descriptive statistics and logistic regression. Findings: The mean overall score of the adoption of OPB were 22.43±5.62 from 36 and it was low. Variables of maternal education level (p=0.042) and assessment of oneself health status (p=0.039) were effective factors in adoption of OPB, that way the chances of having a desirable level of adoption of OPB in students with mothers with university and diploma level were 2.20 and 1.50 times higher than those with mothers with sub-diploma, respectively. Also, the chances of having a desirable level of adoption of OPB in students with good, average and bad assessment of their health status were 0.67, 0.46 and, 0.33 times higher than students with very bad assessment of their health status, respectively. Conclusion: Maternal education level and assessment of oneself health status are effective factors in adoption of osteoporosis preventive behaviors among female students.