Abstract:
هر نظام آموزشی برای رسیدن به اهداف خود باید داری برنامه درسی جامع و کامل باشد لذا بدون داشتن برنامه ای جامع و کامل نمی توان به اهداف مورد نظر رسید. برنامه درسی انواعی دارد که هرکدام جای بحث بسیاری دارد که یکی از این برنامه ها برنامه درسی پنهان است که اگر چه نوشته نمی شود اما تاثیر به مراتب بیشتر از انواع دیگر برنامه ها بر یادگیری دارد. مقاله حاضر از نوع مقالات مروری- کتابخانه ای می باشد که با توجه به نظرات اندیشمندان و صاحب نظران نگاشته شده است. هدف از نوشتن این مقاله آگاهی و حساسیت بیشتر مجریان تعلیم و تربیت نسبت به یادگیری متربیان است همچنین هدف دیگراین است که مربیان دقت بیشتری نسبت به هر آنچه که متربیان را احاطه کرده است، داشته باشند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برنامه درسی پنهان تاثیری به مراتب بیشتر نسبت به سایر برنامه های درسی بر متربیان دارد و باید مورد توجه مربیان قرار بگیرد.
Machine summary:
برای برنامه درسی ظرفیتی در نظر گرفته شده است که کارکردهای چندگانه پیدا کرده و در صدد برآمده تا همه اتفاقهای آموزشی آشکار و پنهان و شکل عملیشدن انتظارات و مقاصد آموزشی را در خود جای دهد.
این صاحبنظران نقش تعاملات اجتماعی بین یادگیرندگان و افراد درون مدرسه را به عنوان یکی از ابعاد برنامه درسی پنهان مهم دانسته و معتقدند احساسات، نگرشها، ارزشها، باورها و رفتار یادگیرنده از ویژگیهایی است که تحت تأثیر این نوع برنامه قرار میگیرند.
با وجود آنکه مهمترين عوامل اثرگذار بر يادگیری و پیشرفت تحصیلی واقعی دانشآموزان، از سنخ آموختههای غیرمدون، غیرمشهود، غیرعمدی و پیشبینی نشده است، به طوری که اکثر صاحبنظران از جمله(بازيابی، 2008؛ لیوسی و لاوسون،2008؛ چايکینگ، 2008 و داگانی، 2009؛ به نقل از بیانفر و همکاران، 1389) ستردگی ، پايداری و نفوذ اين آموختههای به ظاهر خاموش و پنهان را در امر يادگیری بیشتر از برنامه ای درسی آشکار میدانند، اما اکثر مطالعات و تحقیقات، در قلمرو برنامههای درسی آشکار يا رسمی انجام شده و کمتر تحقیقی پیرامون آثار برنامه درسی پنهان بر عوامل مربوط به تحصیل دانشآموزان صورت گرفته است.
در تحقیقات برنامه درســی پنهان از عوامل مؤثر مختلفی مانند ســاختار كلی اقتصادی ـ اجتماعی ،متغیرهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، شخصیتی و فّنّاورانه، ساختار آموزشی، محیط فیزيكی، شناختی و اجتماعی، برنامه درسی رسمی و آشكار، فرهنگ حاكم بر محیط آموزشی، روابط قدرت، روابط متقابل افراد درون مدرســه، مديريت مدرسه، ارتباط والدين و مدرسه نام برده شده است.
برنامه درسی پنهان و نقش آن در آموزش عالی، ویژه نامه آموزشی مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش، 1 (2): 11-5 محمدی مهر،مژگان؛فتحی واجارگاه،کورش (1387).