Abstract:
خشونت خانگی یک رفتار عامدانه و نوعی فرافکنی نادرست احساسات درونی است که ممکن است همه افراد در شرایط و موقعیتهای مختلف، مرتکب آن شوند. رفتارهای خشونت آمیز به ویژه در چارچوب خانه، همواره قربانیانی داشته که بنا به دلایلی ترجیح به سکوت و تحمل شرایط خشونت آمیز را داشتهاند. این پژوهش با هدف بررسی علل بوجود آورنده و پیامدهای ناشی از آن، در میان قربانیان خشونت خانگی در شهرهای تازه آباد و جوانرود بعد از زلزله سال 1397، میباشد. روش پژوهش نظریه داده بنیاد میباشد که دادههای مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافت با 15 نفر از مشارکت کنندگانی که سابقه قربانی بودن خشونت خانگی را داشتند، به دست آمده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و تعیین تعداد آنها با رسیدن به مرحله اشباع، مشخص گردید. از مجموع 468 داده ی خام، 298 مفهوم، 39 خرده مقوله و 14 مقوله اصلی از دادههای اولیه استخراج گردید. در نهایت مفهوم محوری "اعمال سلطه"، به عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش میداد، انتخاب گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که مهمترین عوامل بوجود آوردن خشونت خانگی در مشارکت کنندگان، پرخاشگری؛ اختلافات خانوادگی؛ تحمیل عقیده میباشد. شرایط مداخله گر پدیده " اعمال سلطه" عبارت است از، تحکّم و فرداستی مردانه و فقر. پیامدهای اعمال سلطه شامل، مبارزه جویی و انتقام؛ خودکم بینی؛ دلسردی و احساس فرودستی میباشد.
Machine summary:
یافته های تحقیق آنها حاکی از آن است که رابطه خطی بین متغیرهای حمایت اجتماعی، احساس امنیت ، سرمایه اجتماعی و اقتدار نامشروع مرد در خانواده با خشونت علیه زنان مورد تایید واقع شده است ، نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که متغیرهای مانده در مدل رگرسیونی توانستند ٢٤/٥ درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمایند و در این بین ، متغیر اعمال قدرت از سوی مرد در خانواده بیشترین سهم را در تبیین متغیر خشونت علیه زنان داشته است .
نتایج این پژوهش بر اساس استفاده از مدل های رگرسیون لجستیک چند مرحله ای نشان داد که ، ادراک فردی و درک اجتماعی به عنوان یک پیش بینی کننده قوی از خطرات قربانی خشونت بودن زنان است و باید در هنگام برنامه ریزی مداخلات مورد توجه قرار گیرد.
با توجه به مسأله خشونت های خانگی و آثار و تبعات آن در جامعه ، به ویژه شهرها و روستاهای محروم کشور که در صورت مواجهه با بلاهای طبیعی مانند زلزله ، احتمال میرود محرومیت بیشتری را تجربه نمایند، محقق در صدد پاسخگویی به این سؤالات میباشد: ١- تجربه زیسته مشارکت کنندگان در تحقیق ، از خشونت خانگی، بعد از زلزله چیست ؟ ٢- زمینه های فراهم شدن انجام خشونت خانگی و پذیرش نقش قربانی در بین مشارکت کنندگان تحقیق چیست ؟ ٣- چه شرایط مداخله گری، در بوجود آمدن خشونت خانگی، نقش دارند؟ ٤- استراتژیهای مقابله ای، که قربانیان خشونت خانگی، در خصوص پذیرش و قربانی بودن خشونت خانگی، به کار میبرند، چیست ؟ ٥- پیامد، راهبردهای به کار گرفته شده ، توسط مشارکت کنندگان تحقیق ، چه بود است ؟ روش شناسی جامعه مورد مطالعه این پژوهش ، شامل ١٥ نفر از قربانیان خشونت خانگی میباشند که با روش انتخاب هدفمند از بین واجدین شرایط مطلع و آگاه از موضوع پژوهش )با توجه به اطلاع و شناخت قبلی محقق و نیز پرس و جو از افراد برای معرفی مشارکت کنندگان به شیوه گلوله برفی( از دو شهر تازه آباد و جوانرود انتخاب گردیدند.