Abstract:
اصلاح نظام مالیاتی همواره از دغدغههای اصلی اقتصاددانان بوده و از چالشهای مهم سیاستگذاران است. از دغدغههای نظام مالیاتی ایران توجه به پرداختهای واجب شرعی (خمس) و خیرات به منظور ترغیب مردم و کاهش بار مالیاتی است. یکی از پیشنهادها جایگزینی خمس به جای مالیاتهای متناظر بر درآمد است. خمس ساختاری همانند مالیات بر مجموع درآمد با نرخ یکنواخت دارد. در این تحقیق آثار اقتصادی این پیشنهاد ارزیابی میشود. ارزیابی پیشنهادهای مالیاتی غالباً با انجام شبیه سازیهایی مورد مطالعه قرار میگیرند. تحقیق حاضر پیشنهاد تغییر ساختار مالیات بر درآمد شخصی در ایران با ویژگیهای خمس (یکسانی نرخ و اعمال آن بعد از مصرف) را با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا و ماتریس حسابداری اجتماعی 1390 ارزیابی میکند. نتایج تحقیق نشان میدهد پس انداز خانوار طی یک دوره 30 ساله کاهش یافته و در عین حال مصارف شخصی یا خانوار افزایش مییابد و به عبارتی مصرف زمان حال ترجیح دارد. علی رغم اثر افزایشی مصرف، کاهش پس انداز، کاهش سرمایه گذاری را در پی داشته و نهایتاً تولید ناخالص داخلی کاهش خواهد یافت.
The reform of the tax system has always been a major concern for economists as well as a major challenge for policymakers. One of the main priorities of the Iranian tax system is to delve into consideration of obligatory religious payments (Khums) and charity in order to persuade people to pay taxes as well as to reduce tax burden. One of the suggestions have been offered in this field is to substitute Khums for the corresponding income taxes. Khums has a structure the same as tax on total income with a flat rate. In the present contribution, the economic effects of this suggestion were evaluated. The assessment of tax proposals is often studied by performing simulations. The present study evaluated and asserted the suggested changes in the personal income tax structure in Iran with the features of khums (rate unionization and its post-consumption) via the Dynamic Computable General Equilibrium Model and the Social Accounting Matrix 1390 (2011). The outcomes of the present study showed that the household savings have been declined over a 30-year period, while household consumption and expenses have increased at the same period of time. In other words, current consumption is preferable rather than saving for the future. In spite of increasing consumption, reduction in saving has resulted in lower investment, which ultimately it would cause a decrease in GDP.
Machine summary:
تحقیق حاضر پیشنهاد تغییر ساختار مالیات بر درآمد شخصی در ایران با ویژگیهای خمس (یکسانی نرخ و اعمال آن بعد از مصرف ) را با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا و ماتریس حسابداری اجتماعی ١٣٩٠ ارزیابی میکند.
بر این اساس این مقاله به دنبال آن است که دریابد آیا اعمال مالیات بر درآمد با استفاده از ویژگیهای خمس بر اقتصاد ایران ، بر متغیرهایی همچون مالیات بر درآمد، تولید ناخالص داخلی، مصرف ، پس انداز و دیگر متغیرهای اقتصادی تاثیر گذار است ؟ و اثر گذاری آن چگونه است ؟ مالیات یکسان در دهه های اخیر مورد توجه بسیاری از صاحب نظران و کشورها قرار گرفته است .
در این 6 مقاله با توجه به کارهای کوک و نیز بورتینسکی و بوروسکی و هم چنین لملین و دکالو به بررسی اثر اعمال ویژگیهای خمس در اصلاح مالیاتی ایران با استفاده از اطلاعات ماتریس حسابداری اجتماعی سال ١٣٩٠ پرداخته شده است .
2 Boratyński & Borowski 3 Flat Tax 4 Computable General Equilibrium 5 Social Accounting Matrix 6 Lemelin and Decaluwe 7 Paulus & Peichl است .
ضمن اینکه افزایش موجودی سرمایه در بخش صنعت به اندازه ی جبران کاهش نیروی کار در این بخش نبوده است فولادی و ستایش ١ (١٣٩٢) با استفاده از مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر، آثار مالیات - های مختلف را بررسی کرده اند.
اعمال این دو ویژگی بر سیستم مالیاتی کشور دارای آثار و تبعاتی است که با استفاده از مدل های تعادل عمومی قابل محاسبه ی پویا، به عنوان ابزاری مناسب برای تحلیل چنین وضعیتی، قابلیت بررسی پیدا میکند.