بررسی ساختار بعدی-عاملی توانایی‌های شناختی دانش‌آموزان پایه نهم تحصیلی Journal Article

Writer: شهنی ییلاق، منیجه ؛ حاجی یخچالی، علیرضا ؛ عالی پور بیرگانی، سیروس ؛

راهبردهای شناختی در یادگیری پاییز و زمستان 1398 - شماره 13 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎28 page(s) - From 91 to 118 )

Keywords: بعدیّت نظریّه دو‌بعدی توانایی‌های شناختی اجتماعی-غیراجتماعی مقیاس دوبعدی توانایی‌های شناختی اجتماعی-غیراجتماعی شبیه‌سازی مونته‌کارلو شاخص PolyDetect عملکرد ریاضی تحلیل خوشه‌ای Monte Carlo Simulation hierarchical cluster analysis Mathematical performance dimensionality The two dimensional theory of social nonsocial cognitive abilities Two dimensional scale of social nonsocial cognitive abilities PolyDetect index

fa en

Abstract:

هدف: بررسی ساختار بُعدی-عاملی توانایی‌های شناختی، به‌دلیل این‌که شواهدی درباره روایی ساختار آن از جنبه‌های محتوایی و فرآیند‌های شناختی ارائه می‌کند، موضوعی مهم برای سنجش، مداخله و رشد این توانایی‌ها می‌باشد. این پژوهش با هدف بررسی ساختار بُعدی-عاملی توانایی‌های شناختی و ارائه مدلی برای این ساختار، در مقایسه با ساختارهای ارائه شده از توانایی‌های شناختی مانند نظریّه هوش عمومی (عامل g)، انجام گرفت. روش: روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع مدل‌سازی رابطه بین سؤال‌ها و پاسخ‌ها بود. حجم نمونه پژوهش مشتمل بر 1105 دانش‌آموز پایه نهم تحصیلی بود (578 پسر و 527 دختر) که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی از بین 32 دبیرستان شهر اهواز انتخاب شده بودند. تحلیل داده‌ها با استفاده روش‌های تحلیل خوشه‌ای سلسله‌مراتبی مبتنی بر مجاورت کوواریانس شرطی (HAC/CCPROX) و شاخص PolyDETECT، مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) و شبیه‌سازی مونته‌کارلو (Monte Carlo simulation) انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج تحلیل‌ها نشان داد ساختار توانایی‌های شناختی دانش‌آموزان دوبُعدی می‌باشد. بُعد اول شناخت غیراجتماعی نام‌گذاری شد که شامل شش عامل حافظه گذشته‌نگر، حافظه آینده‌نگر، کنترل‌مهاری، تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و توجّه‌پایدار بود. بُعد دوم شناخت اجتماعی نام‌گذاری شد که صرفاً شامل عامل شناخت اجتماعی بود. همچنین روایی و پایایی ابعاد و عامل‌های به‌دست‌آمده مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد نظریّه تک‌بُعدی هوش عمومی (عامل g)، نظریّه‌ای کامل برای ساختار توانایی‌های شناختی نمی‌باشد و عامل g قادر نیست واریانس شناخت اجتماعی را تبیین کند. به همین دلیل، نظریّه برآمده از این پژوهش، «نظریّه دوبُعدی توانایی‌های شناختی اجتماعی-غیراجتماعی» نامیده شد. همچنین، نتایج این پژوهش یافته‌های برخی پژوهش‌ها مبنی بر این‌که شناخت غیراجتماعی و شناخت اجتماعی دو بُعد متفاوت توانایی‌های شناختی را تشکیل می‌دهند، تأیید کرد.

Objective: Investigating the dimensional-factorial structure of cognitive abilities is an important issue for measuring, interfering and developing these abilities as evidence of its structure's validity from the aspects of content and cognitive processes. This research was conducted with the aim of investigating the dimensional-factorial structure of cognitive abilities and providing a model for this structure in comparison with the presented structures of cognitive abilities such as general intelligence theory (factor g). Method: The research method was descriptive-analytic and modeling the relationship between items and responses. The sample size of the study consisted of 1105 ninth grade students (578 boys and 527 girls) selected by stratified random sampling from among 32 high schools in Ahwaz. Data analysis was performed using cluster analysis methods based on the conditional covariance proximity (HAC/CCPROX) and PolyDETECT, Structural Equation Modeling (SEM) and Monte Carlo simulation. Results: The results of the analysis showed that the structure of cognitive abilities of students is two-dimensional. The first dimension was named non-social cognition and includes six factors namely retrospective memory, prospective memory, inhibitory control, decision-making, planning, and sustain attention. The second dimension was called social cognition, which included only social cognition factor. Also, the validity and reliability of the dimensions and the obtained factors were confirmed. Discussion and Conclusion: The results of this study showed that the unidimensional theory of general intelligence (factor g) is not a complete theory for the structure of cognitive abilities and the factor g can not explain the variance of social cognition. Thus, the theory underlying the present study was called "Thetwo dimensionaltheory of social-nonsocialcognitive abilities". Also, the results of this study confirmed the findings of some studies that non-social cognition and social cognition form two different dimensions of cognitive abilities.

Machine summary:

بررسي ساختارُ بعدي-عاملي تواناييهاي شناختي دانش آموزان پايه نهم تحصيلي * Investigating the Dimensional-Factorial Structure of Cognitive Abilities of the 9th Grade Students محسن يزدان فر١*، منيجه شهنيييلاق ٢، عليرضا حاجييخچالي ٣، سيروس عاليپور بيرگاني ٤ دريافت مقاله : ١٣٩٧/٠٥/٣٠ پذيرش مقاله : ١٣٩٨/٠٤/١٣ چکيده هدف : بررسي ساختارُ بعدي-عاملي تواناييهاي شناختي، به دليل اين که شواهدي درباره روايي ساختار آن از جنبه هاي محتوايي و فرآيندهاي شناختي ارائه ميکند، موضوعي مهم براي سنجش ، مداخله و رشد اين تواناييها ميباشد. در اين پژوهش و به منظور بررسي ساختارُ بعدي-عاملي تواناييهاي شناختي، از سه روش تحليل خوشه اي سلسله مراتبي مبتني بر مجاورت کوواريانس شرطي (HCA/CCPROX) همراه با روش ارزيابيُ بعدّيت به منظور شمـارش خصيـصه هاي مکـنون مشمـول (DETECT)، مدل سازي معادلات ساختاري و همچنين شبيه سازي مونته کارلو٢ استفاده شده است . قاعده (٢) که در ادامه آمده است ، به عنوان معياري براي تصميم گيري براساس دو شاخص ASSI و Ratio، در مورد اين که ساختارُ بعدي داده ها (چندُبعدي يا تک ُبعدي)، يک ساختار ساده تقريبي ميباشد يا خير، توسط زانگ (٢٠٠٧) ارائه شده است . نتايج جدول ٤ همچنين يافته هاي ارائه شده در نمودار ٢ و ساختار به دست آمده براي تواناييهاي شناختي دانش آموزان را تأييد کرد. نتايج پژوهش نشان داد حداقل ابعاد (ُبعدّيت ضروري) لازم براي مدل سازي ساختار تواناييهاي شناختي دانش آموزان ، دوُ بعد و تعداد عامل هاي بهينه برابر هفت عامل ميباشد. “The three-stratum theory of cognitive abilities: Test of the structure of intelligence across the life span”.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: