Abstract:
مروزه رویکرد تاب‌آوری شهری یکی از مهمترین و کلیدی‌ترین رویکردهایی است که متضامن بقای سکونتگاه‌های انسانی می‌باشد. این رویکرد، راهنمایی است تا مسئولین و دست اندرکاران از تصمیمات انعطاف پذیر، خط مشی‌های جدید برای مدیریت شهری استفاده کنند. در این راستا و با توجه به اینکه شهر اردبیل شهری است که همواره مورد تهدید مخاطرات طبیعی همچون زلزله ، سیل و ... بوده، لذا بررسی وضعیت تاب‌آوری آن و عوامل موثری که می‌تواند این شهر را تاب‌آور نمایند، حایز اهمیت می‌باشد. از اینرو هدف این مقاله بررسی تاب‌آوری شهر اردبیل در برابر مخاطرات طبیعی می‌باشد. روش تحقیق جدای از اکتشافی بودن، از نوع توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و پیمایشی با استفاده از پرسشنامه، و برای سنجش تاب‌آوری شهر اردبیل از مدل تحلیل عاملی و آزمون میانگین آماری t-Test در قالب نرمافزار SPSS 22 استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بالاترین میانگین مربوط به بعد کالبدی با 57/3 و پایین‌ترین آن مربوط به بعد نهادی با میانگین 94/2 می باشد. ضمنا ً میانگین کلی تاب‌آوری شهر اردبیل 33/3 هست، که کمتر از حد متوسط یعنی رقم 4 است. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که از ترکیب 30 متغیر، هفت عامل شناسایی شده که 73/74 درصد از واریانس عوامل موثر در تاب‌آوری شهر اردبیل را تبیین می‌کنند. از میان این هفت عامل استخراج شده، عامل رعایت اصول و قوانین به عنوان مهمترین و اولین عامل بوده که با مقدار ویژه 87/8 توانسته است به تنهایی 59/29 درصد واریانس تحقیق را تبیین کند. در نهایت تحقیق به این نتیجه رسیده است که بعد کالبدی در تاب‌آوری شهر اردبیل از اهمیت بسزایی برخوردار است. چرا که عامل رعایت اصول و قوانین با 39 درصد و عامل دسترسی به فضای باز و عمومی با 8/5 درصد از بعد کالبدی می‌باشند. این دو عامل روی هم رفته 8/44 درصد از کل عوامل موثر در تاب‌آوری شهر اردبیل را تفسیر می‌کنند.
Today the urban tolerability is one of the most important approach to the key approaches which is the guarantee for human settlements. This approach guidance to authorities and those involved in the decisions use of the flexible new approach to urban management. In this regard and considering that the city of Ardabil is a city which has always been threatened by natural hazards such as earthquakes, floods, etc., so check the status of tolerability and factors that can tolerability the city, and is the important. The purpose of this paper tolerability to natural hazards is the the city of Ardabil. Apart from the exploratory research, descriptive and analytical. In order to collect information, the library and a survey using a questionnaire, and to assess the tolerability the city of Ardabil of factor analysis and statistical average test t-Test in SPSS 22 software was used. . Research findings show that the highest frequency and lowest related to the body with a 3/57 then 2/94 institution is average. . Meanwhile, the average overall tolerability the city of Ardabil is 3.33, which is lower than average, the figure 4. The results showed that the combination of 30 variables, identified seven factors that 73/74 percent of the variance factors in the city of Ardabil tolerability account. Among these factors, the operating principles and rules as the most important factor, which is the first specific amount of 29/59% of the variance R 8/87 alone could explain. In the end investigation concluded that the the physical in the city of Ardabil tolerability is important. Because the principles and rules of access to open space and 39 percent and 8.5 percent of the the physical are public. These two factors together 44/8 percent of total resiliency factors in Ardabil city interpret.
Machine summary:
از میان این هفت عامل استخراج شده، عامل رعایت اصول و قوانین به عنوان مهمترین و اولین عامل بوده که با مقدار ویژه 87/8 توانسته است به تنهایی 59/29 درصد واریانس تحقیق را تبیین کند؛ در نهایت، نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که بُعد کالبدی در تاب‌آوری شهر اردبیل از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ چراکه عامل رعایت اصول و قوانین با 39 درصد و عامل دسترسی به فضای باز و عمومی با 8/5 درصد از بُعد کالبدی می‌باشند.
نتیجه‌گیری که از این مطالعات می‌شود گرفت به این شکل است که، بیشتر تحقیقات یا به بررسی وضعیت تاب‌آوری جامعه پرداخته‌اند، آنهم بیشتر بصورت بخشی‌نگر (تنها چند معیار یا بُعد در نظر گرفته شده است در حالی که تاب‌آوری به یکی دو بُعد خلاصه نمی‌شود و باید تمامی ابعاد در نظر گرفته شوند) و یا اینکه شاخص‌سازی و یا مدل‌سازی کردند؛ لذا نوآوری این تحقیق بررسی وضعیت تاب‌آوری شهر اردبیل با استفاده از تمامی ابعاد و مولفه‌های تاب‌آوری و تبیین مهمترین عوامل موثر بر تاب‌آوری از طریق مدل تحلیل عاملی می‌باشد.
در این راستا جهت تاب‌آوری شهر اردبیل در برابر مخاطرات طبیعی چهار بُعد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و نهادی روی هم رفته 30 زیر معیار یا متغیر از دیدگاه خبرگان هدف مورد سنجش قرار گرفته است، که در جدول 2 ارائه شده است.
(
, 
, 
)
