Abstract:
کتاب حقیقة الحدیقة: گزینش و گزارش از تمام بابهای حدیقة الحقیقة سنایی غزنوی، تألیف حمیرا زمردی، به قصد فراهم آوردن منتخبی از حدیقة الحقیقة سنایی غزنوی، به همراه توضیحاتی فراهم آمده است. آیا این کتاب در رسیدن به هدف خود که آشنایی دانشجویان و خوانندگان ادبیات فارسی با این اثر بسیارمهم ادب فارسی است موفق بوده است؟ نویسنده مقاله حاضر برای بررسی این کتاب به منابعی نظیر فرهنگهای فارسی، اصل متن حدیقة الحقیقة، آن دسته از متون قدیمی فارسی که حکایات مشترک با متن حدیقه دارد، کتابهای تفسیر و حدیث مراجعه کرده است تا میزان درستی و نادرستی متن و تعلیقات این کتاب را مشخص سازد. در این ارزیابی ایرادات چندی به نظر رسیده است که میتوان برخی از آنها را چنین برشمرد: اشتباهات چاپی، نگارشی و ویرایشی فراوان به این کتاب راه یافته است، نقل بسیاری از ابیات سنایی به درستی صورت نگرفته است، آیات و احادیث و عبارات عربی در تعلیقات اشتباه ضبط و ترجمه شده است، برای برخی از ابیات سنایی غزنوی معنی نادرست نوشته شده است، و بسیاری از نکات ادبی متن بدون توضیح باقی مانده است.
The author of this article has tried to introduce one of the numerous "extracts" from ancient Persian texts, and usually it is supposed at universities as a source of text for students of the Persian language and literature, in terms of the accuracy of the content contained in the Meaning comments and the text. Therefore, for this research, he has chosen the book "Haqiqat al-Hadiqah: Selection and Report of all Babs of Hadiqat al-Haqiqa by Sanaei Ghaznavi selected and reported by Homeira Zomoradi". In this article, we have reviewed various cases that are usually must be considered in writing the meaning comments of the literary texts of Persian literature, such as the correct meaning of the verses, the correct referral to the sources, the explanations about the rhyme, the correct translation of Arabic phrases, and so on.
Machine summary:
در این ارزیابی ایرادات چندی بـه نظـر رسـیده است که می توان برخی از آنها را چنین برشـمرد: اشـتباهات چـاپی، نگارشـی و ویرایشـی فراوان به این کتاب راه یافته است ، نقل بسیاری از ابیات سنایی به درستی صـورت نگرفتـه است ، آیات و احادیث و عبارات عربی در تعلیقات اشتباه ضبط و ترجمه شده است ، بـرای برخی از ابیات سنایی غزنوی معنی نادرست نوشته شده اسـت ، و بسـیاری از نکـات ادبـی متن بدون توضیح باقی مانده است .
(نک : سالمیان ، ١٣٨٦) یکـی از کسـانی کـه عمـری را صرف تحقیق و تصحیح آثارِ سنایی غزنوی کرده است ، مرحوم مدرّس رضوی استادِ ادبیـات دانشگاه تهران بوده است که متن کامل حدیقۀ الحقیقۀ سـنایی غزنـوی را تصـحیح و منتشـر ساخته و تعلیقاتی مفید نیز بر آن نگاشته اسـت .
بیت ٦٠٩: باز را چون ز بیشه صـید کننـد گردن و دست و پاش قید کننـد صحیح : «گردن و هر دو پاش قید کنند» (سنایی غزنـوی، ١٣٥٩: ١٥٩) در نسـخه بـدلهای چاپ مدرّس رضوی نیز چنین ضبطی که مؤلف آورده است وجود ندارد.
مـدرّس رضـوی نیـز به درستی «خَلق » نوشته است ، (سنایی غزنوی، ١٣٥٩: ٢٦٦) بیت ٨٨٢: کرده چون مصطفی به اصل و کرم شرف و عزّ و خُلق هر سـه بـه هـم صحیح : «شرف و عرق و خلق » (سنایی غزنوی، ١٣٥٩: ٢٦٧) و ظـاهراً از نسـخه بـدلهای چاپ مدرّس رضوی استفاده کرده است ، بدون اشاره به این موضوع .