Abstract:
تأمل و تحلیل جامعه‌شناسی تاریخیِ شعائر دینی شیعه در سفرنامه حج دوره قاجار، از اهداف این پژوهش است. پژوهش پیش‌رو، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌های تاریخی و برپایه منابع کتابخانه‌ای، این پرسش را طرح کند که شعائر و نمادهای شیعیان در زیارت قبرستان بقیع در دوره قاجار کدام است؟ برای پاسخ‌گویی به این پرسش، که هدف اصلی این پژوهش است، فرضیه ذیل به آزمون گذاشته شد: شعائر گفتاری و رفتاری از طریق متغیرهای متنوعی همانند توسل به ائمه اطهار(علیهم السلام) ، زیارت قبور ائمه (علیهم السلام)، سوگواری شیعیان بر مصیبت اهل بیت: و معنویت‌گرایی در سفر زیارتی قبرستان بقیع دوره قاجار، نقش اساسی داشته است. یافته‌های پژوهش، نشان می‌دهد که دستیابی به حقایق نهفته شعائر و بازنمایی نمادهای شعائر مذهبی قبرستان بقیع و شناخت هرچه بیشتر آن واقعیت در جریان پیوند احساسی با نمادها از طریق اجرای شعائر جمعی، ایجاد انرژی احساسی و تعلق جمعی، به منظور تحقق اصول زیربنایی شعائر، به‌عنوان پیامدهای سفر زیارتی به شهر مدینه و زیارت قبرستان بقیع حاصل شده است.
The study and analysis of the historical sociology of Shiite religious rites in the Hajj travelogue of the Qajar period are one of the objectives of this research. Based on the necessity of using sociological approaches in the analysis of historical phenomena and using library references and a descriptive-analytical method, this research seeks to raise this question that what the rituals and symbols of Shiites in the pilgrimage to the Baqi Cemetery were during the Qajar period. To answer this question as the main purpose of this study, the following hypothesis was tested that verbal and behavioral rituals through various variables such as appealing to the Imams (AS), visiting the graves of the Imams (AS), mourning over the tragedy of the Ahl al-Bayt (AS), and spiritualism played a key role in the pilgrimage to the Baqi Cemetery in the Qajar period. The research findings show that discovering the hidden truths of the rituals, representing the symbols of the religious rites of the Baqi Cemetery, and getting to know more about that reality during the emotional connection with the symbols by performing collective rituals, also creating emotional energy and collective belonging to the realization of the fundamental principles of the rituals were achieved as the consequences of the pilgrimage to Medina and the Baqi Cemetery.
Machine summary:
پژوهش پیش‌رو، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌های تاریخی و برپایه منابع کتابخانه‌ای، این پرسش را طرح کند که شعائر و نمادهای شیعیان در زیارت قبرستان بقیع در دوره قاجار کدام است؟ برای پاسخ‌گویی به این پرسش، که هدف اصلی این پژوهش است، فرضیه ذیل به آزمون گذاشته شد: شعائر گفتاری و رفتاری از طریق متغیرهای متنوعی همانند توسل به ائمه اطهار(علیهم السلام) ، زیارت قبور ائمه (علیهم السلام)، سوگواری شیعیان بر مصیبت اهل بیت: و معنویت‌گرایی در سفر زیارتی قبرستان بقیع دوره قاجار، نقش اساسی داشته است.
یافته‌های پژوهش، نشان می‌دهد که دستیابی به حقایق نهفته شعائرو بازنمایی نمادهای شعائر مذهبی قبرستان بقیع و شناخت هرچه بیشتر آن واقعیتدر جریان پیوند احساسی با نمادها از طریق اجرای شعائر جمعی، ایجاد انرژی احساسی و تعلق جمعی، به منظور تحقق اصول زیربنایی شعائر، به‌عنوان پیامدهای سفر زیارتی به شهر مدینه و زیارت قبرستان بقیع حاصل شده است.
توجه به زیارت قبرستان بقیع و تصویری که از این رفتار اجتماعی آنها در منابع این دوره وجود دارد، این پرسش را ایجاد می‌کند که شعائر و نمادهای شیعیان در زیارت قبرستان بقیع در دوره قاجار کدام است؟ برای پاسخ‌گویی به این پرسش، که هدف اصلی این پژوهش است، فرضیه ذیل به آزمون گذاشته شد: شعائر گفتاری و رفتاری از طریق متغیرهای متنوعی همانند توسل به ائمه اطهار: ، زیارت قبور ائمه: ، سوگواری شیعیان بر مصیبت اهل بیت: و معنویت‌گرایی در سفر زیارتی قبرستان بقیع دوره قاجار، نقش اساسی داشته است.
(
, 
, 
)
